424. Symbiotische sprongen
De laatste weken heb ik op deze plek geschreven over de nieuwe kijk die data-analyse door computers biedt, en dat toegelicht aan de hand van moderne topsport. In modern honkbal (althans het Amerikaanse baseball) en voetbal worden patronen ontdekt die voor mensen onzichtbaar zijn, maar door bestudering van immense hoeveelheden gegevens door computers kunnen worden opgediept. Deze voorbeelden staan natuurlijk voor een groter vraagstuk, dat van de toepassing van kunstmatige intelligentie. Hoe Artificial Intelligence onze maatschappij, onze...
read more423. Voetbaldeugden
In een (nog niet heel) grijs verleden heb ik betoogd dat de zin van het voetbal (en van elke sport) niet om het winnen draait, maar om mooi, aantrekkelijk spel. Het doel van voetbal is namelijk om een bepaalde vorm van excellentie tentoon te spreiden, een deugd of aretè (zou Aristotles zeggen). Het gaat hierbij om een heel specifieke vorm van excellentie: om zonder gebruik van je handen een bal in het doel van de tegenstander te deponeren (en om die tegenstander het scoren te beletten). Deze excellentie heeft ook heel specifieke...
read more422 Een nieuwe kijk
Twintig jaar geleden ontketende het boek Moneyball van journalist Michael Lewis een revolutie in het Amerikaanse honkbal. Lewis volgde een seizoen de stafleden en spelers van bescheiden club Oakland A’s, die door het slimme gebruik van data beter presteerde dan clubs met het twee- of drievoudige budget. Na die kijk in de data-keuken beseften de andere teams in de Major League (de hoogste divisie) dat zij ook wetenschap en data moesten gebruiken om de concurrentie aan te gaan. Zoals Lewis het beschrijft, had een klein deel van het...
read more421. Het woordenboek van geaccepteerde bullshit: Elon Musk
Elon Musk was weer in het nieuws, afgelopen week. Zoals eigenlijk elke week, of elke dag. Als hij niet het beleid bij Twitter omgooit, kritiseert hij wel maatschappelijke tendensen, of kondigt een revolutionair product aan, spant een rechtszaak aan, of jaagt een raket de lucht in. De lancering van de grootste raket ooit, de Starship van maatschappij SpaceX, was daarbij natuurlijk de spectaculairste gebeurtenis. Musk zelf en zijn vele fans spraken van een succes, al moest de vluchtleiding de raket na een paar minuten opblazen – en duurde...
read more420. Pas op voor de underdog
In de laatste weken schreef ik op deze plek meerdere malen over het verschijnsel schismogenese, afkomstig van antropoloog Gregory Bateson – de ontwikkeling van een relatie tussen twee partijen waarbij ze óf meer hetzelfde gedrag gaan vertonen (symmetrische schismogenese) óf meer uiteenlopend gedrag (complementaire schismogenese). Voorbeelden van het eerste fenomeen zijn een wapenwedloop of een escalerende scheldpartij, van het tweede een verhouding van meester en slaaf of exhibitionist en voyeur. Op het eerste gezicht lijken...
read more419. Dagverlichting: kairos en chronos
Ga rustig zitten. Kijk eens om je heen. Hoe is het licht? Vertellen je zintuigen je hoe laat het is, welke tijd van het jaar? Wat hoor je? verkeer of vogels? Is het lekker warm, of zit je een beetje te kleumen? Of is het eigenlijk te warm, of te vochtig?Hoe voel je jezelf? Fit, of een beetje under the weather? Ben je relaxt, of voel je jezelf een beetje opgejaagd? Hier is een moment voor jezelf. Lees het volgende verhaal: De scheppingsmythe van Protagoras Er was eens een tijd dat er veel goeden waren, maar nog geen onsterfelijke wezens. Toen...
read more418. Parallelle levens (II)
(Vervolg van vorige week) Cruciaal in Hardwicks analyse van vier vrouwen en hun relaties is het begrip van de tijd, waarin ze leefden en werkten. In Dorothy Wordsworths tijd (1771-1855) was het misschien meer voor de hand liggend om jezelf voor een broer of echtgenoot op te offeren, zeker als zijn talent het jouwe zo nadrukkelijk overschaduwde. Enkele decennia later, tijdens het leven van Jane Carlyle (1801-1866), was dat al minder vanzelfsprekend, zeker wanneer je, zoals zij, door iedereen als een immens getalenteerde schrijfster wordt...
read more417. Parallelle levens (I)
Zo’n tweeduizend jaar geleden schreef de Griekse filosoof Ploutarchos een reeks biografieën over beroemde Grieken en Romeinen. zijn Parallelle Levens, waarin hij steeds een befaamde figuren uit beide samenlevingen aan elkaar koppelde om hun karakter te vergelijken. Zo plaatste hij bijvoorbeeld veldheren Alexander en Caesar naast elkaar, redenaars Demosthenes en Cicero, staatsmannen Aristides en Cato de Oudere, rijkaards Nikias en Crassus en zelfs de mythische stichters van Athene en Rome, Theseus en Romulus. Ongeveer vijftig jaar...
read more416. Schismogenese en gender
Twee weken geleden stelde ik op deze plek het begrip schismogenese aan de orde: de notie, ontwikkeld door antropoloog Gregory Bateson, dat in een relatie tussen twee partijen er twee soorten van wederzijdse aanpassing bestaan. De ene noemt Bateson de symmetrische: gedrag kan hetzelfde gedrag uitlokken (assertiviteit van A voert tot assertiviteit van B). De ander is de ontwikkeling van complementair of aanvullend gedrag (assertiviteit van A leidt tot onderwerping van B). Dus. Opscheppen van de ene gesprekspartner kan leiden tot opscheppen bij...
read more415. Dagverlichting: doen alsof
Ga rustig zitten. Kijk eens om je heen. Hoe is het licht? Vertellen je zintuigen je hoe laat het is, welke tijd van het jaar? Wat hoor je? verkeer of vogels? Is het lekker warm, of zit je een beetje te kleumen? Of is het eigenlijk te warm, of te vochtig?Hoe voel je jezelf? Fit, of een beetje under the weather? Ben je relaxt, of voel je jezelf een beetje opgejaagd? Hier is een moment voor jezelf. Lees het volgende verhaal: De nieuwe kleren van de keizer – Hans Christaan Andersen Er was eens een keizer die heel erg van kleren hield. Voor...
read moreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
