401. Een nieuw verhaal
De afgelopen weken – en jaren – heb ik het fenomeen van ressentiment onderzocht, en zijn worteling in statusangst – dat weer geworteld is in schaarste, die weer op machtsstrijd berust. Tegelijk heb ik onderzocht of oude en nieuwe heldenverhalen ons een uitweg bieden en een richting wijzen hoe we uit de fuik van macht, schaarste, statusangst en ressentiment kunnen ontsnappen. In de komende weken wil ik gaan proberen die draden te verbinden en een nieuw verhaal te schetsen, een filosofie van ontsnapping en verlossing. In de...
read more400. Tegen statusangst
De vorige week heb ik onze analyse van ressentiment uitgebreid met het door Jurriën Hamer beschreven fenomeen van onterechte trots. Hoe waardevol de karakterisering van Hamer ook is, zijn remedie tegen deze vorm van ressentiment schiet helaas tekort. De cognitieve dissonantie waarvan onterecht trotse boeren, vervuilers, miljonairs het slachtoffer zijn kan helaas niet worden opgeheven door ze op dit ’trucje’ van ons ego te wijzen – dat trucje gebruiken we namelijk met een reden, en die reden moet worden weggenomen om...
read more399. De juiste trots
In de lastige situatie waarin we ons bevinden – crisis of niet – lijken oplossingen vaak voor de hand te liggen maar toch moeilijk haalbaar te zijn. We weten dat we minder broeikasgassen en stikstof moeten uitstoten, dat we moeten stoppen met vlees eten en vliegen, maar we doen dat niet. We moeten ons niet afhankelijk maken van onderdrukkende regimes, maar doen dat toch. We moeten erkennen dat mensen in ons midden geschaad zijn door vooroordelen en discriminatie, maar aarzelen om dat toe te geven. Hoe komt dat? Volgens filosoof...
read more398. Dagverlichting: het barre land
Ga rustig zitten. Kijk eens om je heen. Hoe is het licht? Vertellen je zintuigen je hoe laat het is, welke tijd van het jaar? Wat hoor je? verkeer of vogels? Is het lekker warm, of zit je een beetje te kleumen? Of is het eigenlijk te warm, of te vochtig? Hoe voel je jezelf? Fit, of een beetje under the weather? Ben je relaxt, of voel je jezelf een beetje opgejaagd? Hier is een moment voor jezelf. Lees het volgende verhaal en het bijbehorende gedicht: Op een dag reed Parsifal langs een rivier, waar hij twee mannen in een boot zag drijven....
read more397. Dagverlichting: open deur
Ga rustig zitten. Kijk eens om je heen. Hoe is het licht? Vertellen je zintuigen je hoe laat het is, welke tijd van het jaar? Wat hoor je? verkeer of vogels? Is het lekker warm, of zit je een beetje te kleumen? Of is het eigenlijk te warm, of te vochtig? Hoe voel je jezelf? Fit, of een beetje under the weather? Ben je relaxt, of voel je jezelf een beetje opgejaagd? Hier is een moment voor jezelf. Lees het volgende verhaal en het bijbehorende gedicht: Voor de wet (naar Franz Kafka) Er was eens een huis van de wet, met voor de deur een wachter....
read more396. Een ouderwetse held
En toen werd Max verstappen voor de tweede keer wereldkampioen in de Formule 1, wat tot enorme euforie in Nederlandse media leidde. Het RTL-nieuws opende ermee, vóór “17 doden bij bombardementen op Oekraïne”. De NRC, die op zaterdag de sportbijlage tot twee pagina’s teruggebracht heeft, publiceerde maandag een artikel van zeven bladzijden over de Formule 1 (“De Formule 1 is een mini-zonnestelsel met als ster: Max Verstappen”). Alle kranten, alle zenders, alle websites besteedden er aandacht aan. En dat was een...
read more395. De kwestie M/V
Al vaker heb ik op deze plek een lans gebroken voor de onderzoeksmethode van middeleeuwse universiteiten, de zogenaamde disputatio. Een disputatio bestaat eruit dat je een stelling op alle voors en tegens onderzoekt. Dat betekent echter niet dat je die in twee lijstjes tegenover elkaar zet, maar dat je bij elk voor de mogelijke tegens zoekt – en bij elk tegen de mogelijke voors (oftewel tegen-tegens). Een zaak die de laatste weken zeer de aandacht heeft getrokken en mij een geschikt disputatie-onderwerp lijkt, is de voorgestelde wetswijziging...
read more394. Dagverlichting: gouden tijdperk
Ga rustig zitten. Kijk eens om je heen. Hoe is het licht? Vertellen je zintuigen je hoe laat het is, welke tijd van het jaar? Wat hoor je? verkeer of vogels? Is het lekker warm, of zit je een beetje te kleumen? Of is het eigenlijk te warm, of te vochtig? Hoe voel je jezelf? Fit, of een beetje under the weather? Ben je relaxt, of voel je jezelf een beetje opgejaagd? Hier is een moment voor jezelf. Lees het volgende verhaal en het bijbehorende gedicht: Gouden tijdperk In het begin was het gouden tijdperk, toen mensen uit zichzelf, zonder straf...
read more393. Crisis, what crisis?
Als je onze media mag geloven is Nederland in de moeder aller crises beland, een opeenstapeling van acute problemen die zo snel mogelijk, nee nu, nee liever nog gisteren hadden moeten worden opgelost. Stikstofcrisis. Energiecrisis. Inflatiecrisis. Woningcrisis. Asielcrisis. Jeugdbeschermingscrisis. Schipholcrisis. Gaswinningscrisis. En dan hangt corona ook nog als een dreigende wolk boven ons hoofd. Maar is bij al deze zaken wel sprake van een crisis? Zeker, wanneer asielzoekers op het gras moeten slapen of mensen jarenlang op een betaalbare...
read more392. Een echte pelgrimstocht
Toen ik in 1995 in Boston was, las ik daar over de mogelijkheid om het ‘echte’ café van Cheers te bezoeken, gelegen net om de hoek bij het centrale punt van Beacon Hill. Ter uitleg: Cheers was de naam van een sitcom uit de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw, over de lotgevallen van een kroeguitbater, zijn personeel en de stamklanten. De comedy was enorm populair en won in zijn elfjarige bestaan een karrenvracht aan prijzen. Misschien was dit de eerste keer dat ik over de betekenis van ‘echt’ begon na te...
read moreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
