139. De geest en de fles
Hoewel de meeste kiezers er tot nu toe niet echt warm voor lijken te lopen, proberen sommige politici deze campagne als een strijd om de identiteit van Nederland af te schilderen. In het eerste grote verkiezingsdebat verdedigde Sybrand Buma gretig de stelling dat de islam een bedreiging is voor de Nederlandse identiteit. Premier Rutte poneerde dat de verkiezingen gaan over de vraag ‘welk land we willen zijn’. De Tweede Kamer nam, op initiatief van Lodewijk Asscher, een voorstel aan over de zogenaamde ‘participatieverklaring’ – een statement over Nederlandse...
Read More136. Over woede
In december bracht de Amerikaanse filosofe Martha Nussbaum een bezoek aan Nederland, waarbij ze ook Nijmegen aandeed. Een volle schouwburg kon op 12 december horen hoe ze in een uurtje haar nieuwe boek, Anger and Forgiveness, samenvatte. Wat is de strekking van haar boek? Nussbaum is erg kritisch over de emotie woede. Ze vindt dat die in onze maatschappij veel te positief gewaardeerd wordt. Boosheid wordt als teken van kracht gezien: jij laat tenminste niet over je heen lopen! Nussbaum stelt daar tegenover dat woede morele gebreken heeft, waarvan het verlangen naar wraak het belangrijkste...
Read More135. Het woordenboek van geaccepteerde bullshit: normaal.doen.
Vorige week maakte een advertentie-brief van Mark Rutte, gepubliceerd in alle grote dagbladen, veel los. De oproep van de premier om ‘normaal’ te doen leverde hem veel kritiek op. Volgens commentatoren was de brief een poging om PVV-gedachtegoed een tikkeltje vriendelijker te formuleren, om zo Wilders-stemmers te trekken zonder kiezers uit het midden af te schrikken. De brief mocht beschouwd worden als een toelichting bij de VVD-slogan voor de komende verkiezingen: Normaal. Doen. Een paar weken geleden besprak ik naar aanleiding van Meryl Streeps anti-Trump speech de...
Read More133. Donald Trump en het eend-konijn
Vorige week besteedde ik aandacht aan Meryl Streeps toespraak bij de Golden Globe Awards. Ik deed dit om het verschil tussen propaganda en bona fide overreding te kunnen analyseren. Op één puntje wil ik echter nog wat nader ingaan, omdat het zo kenmerkend is voor het moderne publieke debat. Dat is de totale ontkenning van Trump dat hij een verslaggever zou hebben bespot vanwege zijn handicap, en de even volledige acceptatie (door zijn fans) of afwijzing (door de critici) van die ontkenning. Twee radicaal verschillende lezingen van hetzelfde feit. Het doet denken aan de eend-konijn discussie...
Read More132. Over het verschil tussen overreding en propaganda
Afgelopen zondag was de uitreiking van de Amerikaanse Golden Globes, prijzen voor de beste prestaties in film en tv van het vorig jaar. De show werd bij deze gelegenheid niet gestolen door een verrassende winnaar, een onthullende jurk of een emotioneel dankwoord, maar door een politieke toespraak van Meryl Streep bij het accepteren van haar Lifetime Achievement Award. Beluister de toespraak zelf: Voordat we de (fascinerende) details gaan bekijken, wil ik de bespreking inleiden met de reacties op Streeps woorden. Waar ze in de zaal een ovatie krijgt, reageerde haar doelwit, Donald Trump, op...
Read More131. Het jaar 2016 in zeven vergelijkingen
Een paar maanden geleden besteedde ik een paar artikelen aan het bestuderen van analogieën. Tussen cavalerie en tankformatie. Tussen ridder en cowboy. Tussen boerkini en bikini. De laatste vergelijking geeft een belangrijke ontwikkeling in 2016 weer: eentje waarin een boerkini als een boerka kan worden gezien en een boerka als een islamitisch uniform – zodat badkleding een terroristisch attribuut kan worden. Zijn er andere analogieën die 2016 kenmerken? Ik denk het wel. En omdat ik vorige week over zeven vormen van barmhartigheid schreef, wil ik nu (een analogie!) proberen het...
Read MoreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
