321. Dagverlichting: verwondering
Ga rustig zitten. Kijk eens om je heen. Hoe is het licht? Vertellen je zintuigen je hoe laat het is, welke tijd van het jaar? Wat hoor je? verkeer of vogels? Is het lekker warm, of zit je een beetje te kleumen? Of is het eigenlijk te warm, of te vochtig? Hoe voel je jezelf? Fit, of een beetje under the weather? Ben je relaxt, of voel je jezelf een beetje opgejaagd? Hier is een moment voor jezelf. Begin met het lezen van het volgende gedicht, en de bijbehorende bezinning. Volle Maan en Kleine Frieda – Ted Hughes Een koele kleine avond...
read more320. De zanger maakt de held
Eerder begon ik mijn analyse van heldenverhalen met de epen van Homeros en concludeerde daarbij dat de Griekse bard ons twee onsterfelijke erfenissen heeft nagelaten: de objectiviteit van heldenverhalen en het prototype van de held in het portret van Achilles. Er was echter een derde nalatenschap verborgen in de Ilias en de Odysseias, die ik nog niet heb genoemd. De derde les van Homeros is eigenlijk verstopt in de andere twee lessen: omdat de Homerische werken ‘objectief’ zijn (en geen lofzangen) en omdat ze over de daden van...
read more319. Het woordenboek van geaccepteerde bullshit: International Art English
Afgelopen oktober fietste ik met mijn vriendin een route langs de Nederlands-Duitse grens, waarbij we een tussenstop maakten in het stadje Kranenburg. Met zijn grotendeels bewaarde stadswallen is Kranenburg een favoriete pleisterplaats op onze tochten. Bij deze gelegenheid ontdekten we dat er een tijdelijke kunsttentoonstelling langs de muren was, met om de vijftig meter of zo een modern kunstwerk. In het algemeen voegde de tentoonstelling zeker iets toe aan de omgeving, we begrepen waarom de organisatoren deze kunstroute hadden geschapen....
read more318. Dagverlichting: hoop
Ga rustig zitten. Kijk eens om je heen. Hoe is het licht? Vertellen je zintuigen je hoe laat het is, welke tijd van het jaar? Wat hoor je? verkeer of vogels? Is het lekker warm, of zit je een beetje te kleumen? Of is het eigenlijk te warm, of te vochtig? Hoe voel je jezelf? Fit, of een beetje under the weather? Ben je relaxt, of vol je jezelf ene beetje opgejaagd? Hier is een moment voor jezelf. Begin met het lezen van het volgende gedicht, en de bijbehorende bezinning. Hoop – Lisel Mueller Het schuilt in donkere hoekjes voor het licht wordt...
read more317. Sorry is niet langer het moeilijkste woord
Afgelopen weekend maakte PvdA-leider Lodewijk Asscher zijn excuses voor zijn eigen rol in de toeslagen-affaire. Met nog tien dagen te gaan in het huidige jaar is het waarschijnlijk niet het laatste openbare excuus van 2020, dat bol stond van de ‘sorry’s’. Ferd Grapperhaus over zijn bruiloft. Famke Louise over haar corona-protest. Doutzen Kroes over haar corona-bedankje. Anna Nooshin over haar museumopening. Willem-Alexander en Maxima over hun herfstvakantie. Willem-Alexander over zijn overgrootmoeder. Willem-Alexander over...
read more316. Geen drama maar toeval
Ik heb eerder op deze plek geschreven over onze neiging om de wereld om ons heen als een overzichtelijk drama te beschouwen – met een hoofdrolspeler (good guy/girl), een tegenstrever (bad guy/girl), een begin en einde, en een duidelijke uitkomst (goede wint: melodrama van triomf; slechte wint: melodrama van verlies). Bij die analyse zette ik het melodramatische perspectief tegenover het tragikomische. Er is echter ook een diepere tegenstelling in onze wijze van aanschouwing: die tussen het causaal-dramatisch en het stochastisch...
read more315. Het recht om gekwetst te worden
Zo. Het Sinterklaasseizoen is weer voorbij, deze keer overschaduwd door corona en Black Lives Matter. Murw gebeukt door de pandemie of bezweken voor het morele appel van anti-racisitisch activisme hebben veel Nederlanders een ommezwaai gemaakt. Ze zijn nu bereid Zwarte Piet in te ruilen voor een minder kwetsende variant – en waarschijnlijk zal dat de roetveeg Piet worden. Her en der waren er dit seizoen nog Zwarte Pieten te zien, als Japanse soldaten die zich na WO II op een tropisch eiland verstopten – of Trumpisten die weigeren...
read more314. HARK, the herald angels sing
Vorige week stelde ik de feilbaarheid van wetenschap aan de orde – en als op bestelling kwam er een bericht over grote fouten bij het onderzoek naar een Covid-vaccin. De aanvankelijk zeer bemoedigende resultaten van het ‘Oxford-vaccin’, een product van farmaceut AstraZeneca en de universiteit van Oxford, bleken grotendeels een zaak van opgepoetste gegevens en een meer gelukkige dan wijze samenloop van omstandigheden. Allereerst de gelukkige vergissing. Het Oxford-vaccin schept immuniteit door een dubbele inenting. Waar...
read more313. Hoe moeilijk wetenschap is
Afgelopen zomer schreef ik een paar artikelen over de hausse aan samenzweringstheorieen, en hoe die te verklaren valt. Enerzijds spelen daar moderne sociale fenomenen mee als een toenemend schijnnieuws en een overheersing van de melodramatische vertelvorm. Anderzijds is ons complotdenken niet meer dan de uitvergroting van oude psychologische tendensen als cognitieve gemakzucht, WatJeZietIsAllesWatErIs, intentioneel/causaal interpreteren, sprekende voorbeelden en gevoelsheuristiek. De psychologische neigingen om niet bestaande patronen te zien...
read more312. De wijze als held
Het meest bijzondere (want afwijkende) heldenverhaal uit de wereldliteratuur is denk ik wel De Rerum Natura – Over de Aard van de Dingen. De Rerum Natura is een leerdicht, geschreven door Titus Lucretius Carus rond 50 v. Chr., in de woelige tijden van Caesar en Cicero, bij het einde van de Romeinse republiek. In dit gedicht van zes boeken en ongeveer 7500 regels legt Lucretius uit wat de leer van de Griekse wijsgeer Epicurus behelst. Epicurus zelf leefde ruim tweehonderd jaar eerder, van 341-270, grotendeels in Athene, waar hij een...
read moreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
