71. Over haast en verveling
In de afgelopen weken heb ik veel nagedacht over haast – en over de samenhang van haast met (chronologische) tijd, doelgerichtheid, schaarste en macht. En daarbij drong zich ook een nieuw idee op: dat er een verband bestaat tussen haast en verveling. Uitgewerkt heb ik dit idee nog niet, dat probeer ik in dit artikel te doen. In die zin is het een echt essay – een probeersel, een poging om iets nieuws te denken. En die poging zou ook kunnen mislukken. Het mag duidelijk zijn dat er een verband is tussen verveling en doelloosheid. Verveling is iets willen doen, maar het niet kunnen;...
Read More70. Onthaast!
Vorige keer besprak ik de haast in onze maatschappij en hoe die samen hangt met een bepaald tijdsbesef – en een bijbehorende wereld. Haast veronderstelt dat we een doel hebben en dat dit doel bereikt moet worden in een eindige hoeveelheid tijd, die ook nog eens minder wordt. Haast veronderstelt dat tijd schaars is; dat tijd iets is wat je moet krijgen of waar je er met anderen om moet strijden; dat tijd op kan raken, als korrels in een zandloper. In een haastige wereld leef je – of liever, word je geleefd – door klokken, agenda’s, roosters en kalenders. Je leeft in...
Read More68. Onbeantwoorde vragen
In 1908 schreef de Amerikaanse componist Charles Ives een stuk voor strijkers, trompet een houtblazerskwartet: The Unanswered Question. Hoewel het maar vier-en-een-halve minuut duurt, is het oneindig intrigerend. Ives voegde zelf een notitie toe, om uit te leggen wat het werk ‘betekent’. De langzame, zachte drieklanken van de strijkers representeren volgens hem de ‘stilte van de druïden’, die ‘niets weten, zien of horen.’ De solo trompet speelt zeven keer bijna dezelfde frase (afwisselend bes-cis-e-es-c of bes-cis-e-es-b), als de ‘eeuwige vraag van...
Read More66. Is een zonsondergang kitsch?
Soms lees je een zin, die je aan het denken zet en doet twijfelen of bepaalde, lang gekoesterde overtuigingen, wel steek houden. Ik beleefde dit afgelopen week, toen ik iets opzocht in een boek van de Amerikaanse filosofe Susan Neiman, “Why Grow Up?” Neimans boek gaat over het moderne idee van volwassenheid – als het opgeven van je dromen en het berusten in een grauw, voorspelbaar en zinloos leven. Ze betoogt dat filosofie ons kan helpen werkelijk ‘op te groeien’ en volwassenheid weer tot een aantrekkelijk vooruitzicht te maken. Ik bladerde door het laatste...
Read More65. De personeelsfluisteraar: wolven in Amazonia
Afgelopen week trok een artikel in de New York Times mijn aandacht, en niet alleen van mij. In een zaterdag bijlage beschreven Jodi Kantor en David Streitfeld de bedrijfscultuur binnen Amazon, het grootste detailhandel bedrijf in de Verenigde Staten. Die cultuur blijkt bikkelhard te zijn. Werknemers worden geacht zeven dagen per week en liefst vierentwintig uur per dag bezig te zijn met hun werk. Ze branden zichzelf in enkele jaren op, om dan door jongere arbeidskrachten te worden vervangen. Voor zieken, jonge ouders of mantelzorgers is geen plaats binnen Amazon: zij krijgen, zo gauw hun...
Read More64. Barbaren voor de poort: over muziek en volwassenheid
Wat je ook van dance kunt zeggen – of het goede muziek is of niet, moreel schadelijk of niet, kenmerken van een drug heeft of niet – iedereen zal het er over eens zijn dat het muziek voor jonge mensen is. Daarmee staat dance in een vrij korte traditie van populaire muziek die zich vooral op de jeugd richt. Deze traditie van popmuziek voor jongeren begon met de big bands en crooners in de Verenigde Staten in de jaren dertig en veertig. Mensen als Glenn Miller, Benny Goodman, Bing Crosby en Frank Sinatra spraken ook wel ouderen aan, maar hun grote populariteit, hun sterrendom, was...
Read MoreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
