103. Over filosofie en wijsheid
Elk jaar is er een zogenaamde ‘maand van de filosofie’ in april, een maand vol filosofische activiteiten rondom een bepaald thema. Dit jaar was het thema ‘Grenzen’, vorig jaar ‘Ongelijkheid’ en in 2014 was het ‘Techniek’. Maar eigenlijk heeft elke filosofiemaand hetzelfde thema en gaat het grootste deel van de jaarlijkse aandacht uit naar deze ene vraag: wat is filosofie eigenlijk? Om die vraag te beantwoorden, wil ik teruggaan naar het oudste gedocumenteerde gebruik van de term ‘filosofisch’, in een ongeveer 2500 jaar oud fragment...
Read More102. Bullshit rules
De vorige keer kondigde ik aan twee begrippen uit te leggen die onze moderne samenleving, denk ik, meer dan enige andere, representeren. Aan de ene kant was er de pseudo- of schijngebeurtenis: de gebeurtenis die niet spontaan ‘gebeurt’, maar wordt ‘opgevoerd’ om door media verslagen te worden – en om andere schijngebeurtenissen te genereren. Schijngebeurtenissen bevredigen de honger naar het interessante, ze bestaan omdat we te hoge verwachtingen hebben van het ‘gewone’ leven. We hebben inmiddels een samenleving die voor een groot deel om...
Read More101. Slow down
De vorige keer schreef ik over de opvallende opkomst van Donald Trump in de Amerikaanse voorverkiezingen en hoe de opkomst van deze bullshit politicus samenhangt met ontwikkelingen in onze maatschappij. Voordat ik verder uitweid over deze ontwikkelingen, wil ik even teruggrijpen op het vorige stuk en een tweetal begrippen wat uitvoeriger bespreken. Misschien ben ik bij hun eerste behandeling wat te snel gegaan en is het de moeite waard op mijn schreden terug te keren, indachtig het advies van de bekende filosoof D. Bob, Slow down brother Slow down brother. Filosofie is immers Slow Thinking....
Read More100. De bullshit politicus
In 1854 schreef de grote Amerikaanse showman P.T. Barnum zijn autobiografie Struggles and Triumphs, waarin hij uit de doeken deed hoe hij mensen had belazerd met zijn exposities en evenementen. Hij beschreef wat de populaire ‘meermin’ was (een gedroogd apenhoofd aan een vissenlijf); dat de Zweedse ‘nachtegaal’ Jenny Lind eigenlijk een Amerikaanse huisvrouw, mevrouw Goldschmidt, was; en dat zijn attractie Joice Heth niet de 161-jarige voormalige voedster van George Washington was, maar een half zo oude negerin. Nu zou je verwachten dat het publiek verontwaardigd...
Read More99. Gastblog: uit de correspondentie van een bederver
Beste Zweerslak, Niet slecht, niet slecht. Natuurlijk waren er de laatste jaren al bedervers die de 4 mei herdenking hadden aangegrepen om wat verdeeldheid te zaaien tussen de deelnemers. Maar de onderwerpen waarmee ze die onnozelen tegen elkaar opzetten – de co-herdenking van Duitse militairen of NSB-ers – waren gewoon niet controversieel genoeg om tot blijvende schisma’s te leiden. Maar nu! Door de oorlog van blanke tegen blanke Europeaan, de vernietiging van Joodse Europeanen door non-Joodse Europeanen te herformuleren als een kwestie van #Eurocentrisme, #Witte...
Read More97. Over het verschil tussen troosten en filosoferen
Vorige keer besprak ik één van de meest troostrijke boeken uit de geschiedenis van de filosofie, De Consolatione Philosophiae van de Romeinse filosoof Boëthius, uit het begin van de zesde eeuw van onze jaartelling. Geschreven om zichzelf te troosten in een tijd van extreme tegenspoed (in de gevangenis, wachtend op zijn terechtstelling), bereikte Boëthius met dit werk een enorme invloed op de middeleeuwen en zelfs de vroege moderne tijd. In mijn evaluatie van het boek moest ik echter constateren dat het misschien niet in de ware zin van het woord troostend is. Dat oordeel vereist echter een...
Read MoreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
