25. Liefde als pelgrimstocht
Liefde is als een reis – dat is een vergelijking zo oud als… waarschijnlijk zo oud als het begrip ‘liefde’ zelf. Maar wat voor reis? Er zijn veel soorten reizen en het moet uitmaken of je de metafoor van een stedentrip of van een ontdekkingsreis gebruikt. Want elke metafoor heeft zijn eigen implicaties – welke relaties er bestaan; wie de ‘hoofdrolspeler’ is en wie de ’tegenspeler’; of het om eenheid gaat of veelheid; wat de oorzaak is en wat het gevolg; wat het doel is en wat het middel. Wat de uitgangssituatie en wat de verandering. Vorige...
Read More24. Een relatie als een zakenreis
Vorige week had ik het over nut en noodzaak van metaforen in ons denken, met als voorbeeld de alom tegenwoordige metafoor Liefde is een reis. Vandaag wil ik verder gaan met dit onderzoek, door de vraag te stellen: wat heeft een relatie gemeenschappelijk met een zakenreis? Op het eerste gezicht lijkt het een rare vergelijking, liefde als zakenreis. Toch is er een boek dat de vergelijking uitwerkt en behartigenswaardige inzichten oplevert: The Accidental Tourist van Anne Tyler. Deze roman, verschenen in 1985 en verfilmd in 1988, handelt over schrijver Macon Leary, die een reeks reisgidsen...
Read More23. Liefde is een reis
De vergelijking is de motor van ons denken. Dit ding lijkt op dat – in dit opzicht; eens kijken of die gelijkenis blijft bestaan als we naar andere eigenschappen en omstandigheden kijken. Vergelijkingen worden gebruikt in wetenschappelijk (een atoom is als een zonnestelsel) en onwetenschappelijk denken (de hoorn van een neushoorn is als een fallus, dus in gemalen vorm helpt het tegen impotentie). Vergelijkingen helpen ook in filosofie. Filosoferen is altijd abstraheren: je trekt iets van de concrete situatie af en kijkt of het restant misschien een structuur gemeen heeft met een andere...
Read More12. Sorry lijkt het moeilijkste woord te zijn
Het hoge woord is eruit: Luis Suárez heeft toegegeven dat hij zijn Italiaanse tegenstander Georgio Chiellini heeft gebeten. Tenminste, dat kunnen we met enige moeite destilleren uit zijn verklaring: “De waarheid is dat mijn collega Giorgio Chiellini fysieke gevolgen heeft ondervonden van een beet die hij opliep in een botsing met mij.” Dit moet wel de meest omslachtige wijze zijn waarop ooit iemand heeft gezegd “Ik heb hem gebeten.” In feite is de onpersoonlijke formulering natuurlijk een halfslachtige poging de verantwoordelijkheid voor de beet alsnog uit de weg te gaan. We kennen talloze...
Read More11. Mooi voetbal is het doel, winnen is het middel
Rondom elk EK of WK begint het weer: de discussie over de manier waarop het Nederlands elftal speelt. Of het aantrekkelijk is. Of het effectief is. Of het volgens de regels van de ‘Hollandse school’ is. Of het goed genoeg, dan wel resultaatgericht genoeg is. En elke twee jaar ontstaan weer dezelfde kampen: dat van de ‘romantici’, die mooi voetbal belangrijker vinden dan winnen en voor wie het doel van het spel is dat ‘mensen ervoor naar het stadion willen komen’ – ze bedoelen daarmee dat mensen naar het stadion moeten komen voor een elegante dribbel of een strakke kopbal, niet om hun team...
Read MoreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
