86. Volwassenheid als ideaal
De laatste twee keer behandelde ik het thema van statusangst – en waarom die zo groot is onder de mensen die nu twintig zijn. Vandaag wil ik het hebben over het moderne concept van volwassenheid, dat kan verklaren waarom jongeren niet meer volwassen willen – en kunnen – worden. Volwassenheid als ideaal en taboe Voor volwassenheid geldt langzamerhand hetzelfde als voor ouderdom: iedereen wil het worden, niemand wil het zijn. Of misschien beter gezegd: jongeren willen niet onvolwassen zijn, maar ook niet volwassen. Deze paradoxale houding vindt zijn oorsprong in de innerlijke...
Read More85. Een generatie van ‘onvolwassenen’
Vorige keer besprak ik het fenomeen van statusangst, dat de laatste jaren vooral twintigers in zijn greep houdt. Millennials ervaren een grote druk om aan hoge verwachtingen – van henzelf en van de maatschappij – te voldoen. Ze zijn vaak bang tekort te schieten en zijn depressief omdat ze met niemand over die angst kunnen praten. Waarom lijken de twintigers van nu het slachtoffer van statusangst, meer dan eerdere cohorten twintigers? Ik denk dat het twee redenen heeft: – de rol van het begrip ‘generatie’ als collectief overgangsobject; – een onbruikbare...
Read More84. Twintigersdilemma is geval van statusangst
Dinsdag 5 januari stonden er twee opvallende rubrieken in NRC Next, die – ik neem aan per ongeluk – over hetzelfde thema gingen. Op pagina twee analyseerde Floor Rusman in haar column het ‘twintigers dilemma’: het feit dat veel jongeren zich ongelukkig voelen, of zelfs depressief, omdat ze gebukt gaan onder de druk om te presteren. En op de voorlaatste pagina van katern twee toonde het stripje ‘Van 9 tot 5’ een veertiger die in huilen uitbarst als hij eraan wordt herinnerd dat Beethoven, Rembrandt en Einstein op zijn leeftijd al meesterwerken hadden geproduceerd. Twee bijdragen die als...
Read More83. De maat bepaalt de mens in alle dingen
De laatste twee keer besprak ik de dialoog Protagoras van Plato, een dialoog die aan ‘de sofist’ is gewijd. Wat is een sofist? Sofisten waren leraren die door het oude Griekenland trokken, waar ze in stadstaten voor geld jonge mannen onderwezen. Waarin? In Plato’s werk komt Protagoras, de beroemdste sofist uit de geschiedenis, helaas niet met een heel duidelijke omschrijving. Hij zegt dat een leerling, door hem een dag te volgen, aan het eind van de dag beter is dan aan het begin, en aan het eind van de tweede dag beter dan na de eerste. Socrates, zijn gesprekspartner,...
Read More81. Lezing van een lezing van een lezing
And now for some real philosophy.’Echte’ filosofie volgens de maatstaven van mijn leermeesters, dan: de professoren en universitaire docenten van de Centrale Interfaculteit van de Katholieke Universiteit Nijmegen in de jaren tachtig. Academische filosofie. Het uitgangspunt van mijn filosofische praktijk is natuurlijk dat er een verschil bestaat tussen: – de filosofie van de ‘beroepsfilosofen’, de mensen die promoveren op de overeenkomsten tussen Schopenhauer en Wittgenstein of de ontwikkeling van het tijdsbegrip in de scholastiek (door Harry Mulisch...
Read More80. Wij bestaan alleen in andermans ogen
In het tweede deel van zijn romancyclus “Op zoek naar de verloren tijd” beschrijft Marcel Proust de ontmoeting van de verteller met zijn geliefde Albertine. Hij ziet haar voor het eerst tijdens een vakantie, als zijn aandacht getrokken wordt door een groepje rondfietsende vriendinnen. Een van de meisjes valt hem op, vooral omdat ze qua uiterlijk wat afwijkt van de anderen. Hun blikken kruisen elkaar en Proust komt dan met de volgende overpeinzing. Als we dachten dat de ogen van een dergelijk meisje niet meer dan twee glinsterende kralen van mica waren, zouden we niet het...
Read More