148. Een nieuw front
Veertien jaar gelden kwam er een opmerkelijk boek uit van de Engelse kinderboekenschrijver Mark Haddon: The Curious Incident of the Dog in the Night-time. Het portretteerde de vijftienjarige Christopher John Francis Boone, een jongen met autistische trekken die leeft door patronen, regels en diagrammen. Als op een dag zijn universum wordt verstoord door de dood van de hond van de buren, gaat hij deze verstoring te lijf door als een moderne Sherlock Holmes de moord te onderzoeken. (De titel van het boek komt ook uit een Holmes-verhaal, Silver Blaze uit 1892.) De uitgever van Haddon had snel...
Read More147. Elke filosoof is een pelgrim
Ik heb eerder geschreven over Plato’s beroemde allegorie van de grot, uit zijn dialoog De Staat. Uit dat boek als geheel valt op te maken dat de allegorie over filosofische kennis gaat, maar hier wil ik daar nog wel iets aan toevoegen, waaraan ik vorig jaar niet gedacht had. Kort samengevat. In De Staat legt Socrates uit wat een filosoof is: iemand die aanvankelijk met andere mensen in een grot leeft, waar ze allemaal geketend zijn en ze niets anders kunnen zien dan schaduwen op een muur. Wanneer de filosoof in spe door een ingreep van buiten uit zijn ketenen wordt verlost, verzet hij...
Read More145. Het nadeel van nieuws
Het lijkt erop dat Feyenoord dit seizoen de landstitel gaat winnen. Sinds afgelopen zondag, toen de ploeg drie punten verder uitliep op naaste belager Ajax, is de meeste spanning er wel van af. Gelukkig maar voor de Feyenoordsupporters, die het na de winterstop steeds moeilijker kregen hun emoties in toom te houden. Het AD berichtte de laatste weken regelmatig over de gierende spanning – en emotionele uitbarstingen – in Rotterdam, bijvoorbeeld toen de wedstrijd tegen Ajax verloren ging en de ME het centrum van Rotterdam moest leegvegen. Aan de ene kant is die spanning...
Read More144. Leve de allegorie
De vorige keer bepleitte ik de comeback van de allegorie. Enerzijds zou dat helpen om mooie oude literatuur te kunnen waarderen, meesterwerken als de Roman de la Rose of de Pilgrim’s Progress, die ons vanwege hun allegorische methode nu als ‘vreemd’ voorkomen. En anderzijds zouden we meer fascinerende nieuwe scheppingen als Inside Out kunnen verwelkomen, de allegorie in animatievorm van Pixar uit 2015. Behalve plezier in oude en nieuwe creaties zou een herleving van de allegorie volgens mij nog twee belangrijke voordelen hebben, waaraan ik deze keer aandacht wil besteden:...
Read More143. De wederopstanding van de allegorie
Er is een geweldig gedicht van Billy Collins, The Death of Allegory, waarin de voormalige dichter des vaderlands van de VS zich afvraagt wat er met het genre van het allegorisch gedicht is gebeurd. Ooit was dit het heersende literaire genre in Europa, met Waarheid op een machtig stappend paard Kuisheid, de ogen neergeslagen, met wapperende sluiers, Elk een tot leven gekomen marmeren beeld, een gedachte in een mantel, Hoffelijkheid buigend, steeds met één hand uitgestrekt. Valsheid die achter een muur een instrument aanscherpt Rede met haar kroon en Constantheid alert onder een helm. Collins...
Read More142. Werken moet 3D zijn
Wij zijn de homo faber, de mens die dingen maakt. Dingen die ook onafhankelijk van ons voortleven. Dingen waarin we onze kracht en creativiteit uitdrukken. Wij maken dingen – en dingen maken ons. Instrumenten geven ons extra kracht, of reikwijdte, of precisie. Door machines worden we, in de woorden van het Olympische motto, citius, altius, fortius – sneller, hoger, sterker. Cultuur geeft ons onze betekenis. Maken is een vorm van menselijke activiteit. Als we het schema van Hannah Arendt’s The Human Condition volgen, is maken één van de drie activiteits-dimensies, die Arendt...
Read MoreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
