84. Twintigersdilemma is geval van statusangst
Dinsdag 5 januari stonden er twee opvallende rubrieken in NRC Next, die – ik neem aan per ongeluk – over hetzelfde thema gingen. Op pagina twee analyseerde Floor Rusman in haar column het ‘twintigers dilemma’: het feit dat veel jongeren zich ongelukkig voelen, of zelfs depressief, omdat ze gebukt gaan onder de druk om te presteren. En op de voorlaatste pagina van katern twee toonde het stripje ‘Van 9 tot 5’ een veertiger die in huilen uitbarst als hij eraan wordt herinnerd dat Beethoven, Rembrandt en Einstein op zijn leeftijd al meesterwerken hadden geproduceerd. Twee bijdragen die als...
Read More83. De maat bepaalt de mens in alle dingen
De laatste twee keer besprak ik de dialoog Protagoras van Plato, een dialoog die aan ‘de sofist’ is gewijd. Wat is een sofist? Sofisten waren leraren die door het oude Griekenland trokken, waar ze in stadstaten voor geld jonge mannen onderwezen. Waarin? In Plato’s werk komt Protagoras, de beroemdste sofist uit de geschiedenis, helaas niet met een heel duidelijke omschrijving. Hij zegt dat een leerling, door hem een dag te volgen, aan het eind van de dag beter is dan aan het begin, en aan het eind van de tweede dag beter dan na de eerste. Socrates, zijn gesprekspartner,...
Read More82. Hoe het noodlot te vermijden is
Vorige keer presenteerde ik een samenvatting van Plato’s dialoog Protagoras, als voorbereiding op het artikel van vandaag: een weergave van dezelfde dialoog door de Amerikaanse filosofe Martha Nussbaum. Zoals ik eerder schreef: de Protagoras is een soms frustrerend ongrijpbare tekst – een samenstelling van filosofie, poëzie en mythe; vol slechte redeneringen, ogenschijnlijk overbodige uitwijdingen en schrijnend subjectieve verslaglegging. De verteller, Socrates, geeft een discussie tussen hem en Protagoras weer als een strijd om de ziel van Socrates’ vriend Hippocrates...
Read More81. Lezing van een lezing van een lezing
And now for some real philosophy.’Echte’ filosofie volgens de maatstaven van mijn leermeesters, dan: de professoren en universitaire docenten van de Centrale Interfaculteit van de Katholieke Universiteit Nijmegen in de jaren tachtig. Academische filosofie. Het uitgangspunt van mijn filosofische praktijk is natuurlijk dat er een verschil bestaat tussen: – de filosofie van de ‘beroepsfilosofen’, de mensen die promoveren op de overeenkomsten tussen Schopenhauer en Wittgenstein of de ontwikkeling van het tijdsbegrip in de scholastiek (door Harry Mulisch...
Read More80. Wij bestaan alleen in andermans ogen
In het tweede deel van zijn romancyclus “Op zoek naar de verloren tijd” beschrijft Marcel Proust de ontmoeting van de verteller met zijn geliefde Albertine. Hij ziet haar voor het eerst tijdens een vakantie, als zijn aandacht getrokken wordt door een groepje rondfietsende vriendinnen. Een van de meisjes valt hem op, vooral omdat ze qua uiterlijk wat afwijkt van de anderen. Hun blikken kruisen elkaar en Proust komt dan met de volgende overpeinzing. Als we dachten dat de ogen van een dergelijk meisje niet meer dan twee glinsterende kralen van mica waren, zouden we niet het...
Read More79. Gaan kaarsensmijters de wereld redden?
Afgelopen zondag waren er rellen bij de klimaattop in Parijs. Ondanks een demonstratieverbod kwamen er een paar honderd activisten bijeen voor een mars. Toen die uiteen werd gedreven, bekogelden de demonstranten de politie met flessen, schoenen en herdenkingstekens van de terreuraanslagen op 13 november. Franse politici spraken schande van de rellen en ook op Twitter vroegen velen zich af of dergelijke acties het klimaat verder helpen. Een opvallende tegenstem in het koor werd gevormd door dichteres en columniste Ellen Deckwitz in de NRC Next van 1 december. Deckwitz nam het daarin op voor...
Read MoreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
