176. Het woordenboek van geaccepteerde bullshit: ambivert
In het laatste jaar verschenen er op verschillende plekken artikelen, gebaseerd op onderzoek van psycholoog Adam Grant van de universiteit van Pennsylvania. Deze artikelen promoten de erkenning van een ‘nieuw’ soort mens: de ambivert. In het kort: volgens Grant is een ambivert iemand die introvert noch extravert is, maar ergens tussen deze twee uitersten in zit. Dat betekent dat je intro- en extraverte eigenschappen combineert. In het kort: je bent wel eens uitgelaten, maar ook wel eens nadenkend gestemd; je hebt er geen moeite mee een leuk verhaal te vertellen, maar vindt het...
Read More175. Sinterklaas is een religie van schenken
De vorige keer stelde ik twee vragen aan de orde: waarom we kinderen opvoeden in het geloof aan Sinterklaas en waarom volwassenen, als ze dat geloof verloren hebben, Sinterklaas blijven vieren. We waren halverwege bij de beantwoording van deze vragen. De uitwisseling van cadeaus tussen volwassenen behoeft op een bepaalde manier geen rechtvaardiging, het is een aloude manier om de band tussen mensen te verstevigen. En de specifieke ‘sinterklazige’ manier, met anonieme geschenken in de vorm van surprises, zal ik aan het einde verklaren. Nu eerst mijn duiding van het...
Read More174. Waarom Sinterklaas?
In weerwil van de escalatie in de Piet-discussie zullen komende week toch weer heel veel mensen het Sinterklaasfeest vieren. Bijna alle kinderen in Nederland worden opgevoed als Sint-gelovige en vieren, nadat ze hun geloof zijn kwijtgeraakt, het feest vrolijk verder in ‘volwassen’ vorm – wellicht zonder liedjes en schoenzetten, maar met een bijeenkomst met familie en vrienden, waarbij cadeaus worden uitgewisseld. Waarom doen we dit? En zeg dan niet: dat is traditie. Want dat werpt alleen nieuwe vragen op, zoals: hoe is die traditie gegroeid? En: waarom is die traditie nog...
Read More173. Nogmaals: Seneca’s voorbeeld
Vorige week besprak ik de morele adviezen van Lucius Annaeus Seneca en vroeg me af of die adviezen werken, ook gezien het feit dat Seneca ze zelf niet leek op te volgen. In navolging van geschiedkundigen uit de oudheid moest ik mijn oordeel opschorten, omdat we niet precies weten hoe we Seneca’s gedrag moeten inschatten. Wel blijft de kritiek van Michel de Montaigne staan: dat Seneca’s advies uiteindelijk neerkomt op de raad: wees wijs! terwijl hij niet zegt hoe je wijs kunt worden. Een moderne verdediger van Seneca is Nassim Nicholas Taleb, die in boeken als Fooled By...
Read More172. Seneca’s voorbeeld
Lucius Annaeus Seneca heeft een aantal morele verhandelingen geschreven, waarin hij mensen aanraadt wat ze moeten doen – wanneer ze een geliefde is overleden, wanneer ze last hebben van woedeaanvallen, wanneer ze keuzes maken in hun carrière, wanneer ze ongelukkig zijn. Maar bracht hij in praktijk wat hij voorschreef, of, in de termen van een Amerikaanse uitdrukking: he talked the talk, but did he walk the walk? Het zal duidelijk zijn waarom een dergelijke vraag relevant is: niet alleen is het moeilijk te verdragen om advies te krijgen van iemand die zich niet aan zijn eigen regels...
Read More171. Het woordenboek van geaccepteerde bullshit: slachtoffer
De vorige keer ging ik al in op de #MeToo campagne, die hopelijk nog een tijdje zal duren en nog veel zal losmaken. Een gevaar van #MeToo is echter het aanzetten tot heksenjachten, die zomaar zouden kunnen ontstaan als de grens tussen beschuldiging en veroordeling wegvalt. We kennen deze vervaging uit historische fenomenen als de jacht op ‘bourgeois’ in de Sovjet Unie of ‘communisten’ in het Amerika van McCarthy. In beide situaties was een ongestaafde beschuldiging vaak al genoeg om mensen te ruïneren – het suggereren van rook was voldoende bewijs voor vuur. En...
Read MoreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
