266. Patiënten, geen producten
De vorige keer besprak ik de logica van het moderne (land)bouwen en hoe dit proces het karakter van maken heeft verloren. Bouwen of boeren is niet langer een ambachtelijke activiteit – het is sloven geworden, het draaien van radertjes in een industriële vorm van productie. Om te onderzoeken wat hieraan gedaan kan worden, wil ik het vandaag hebben over die twee andere beroepsgroepen die luidkeels protesteren tegen de huidige gang van zaken: onderwijzers en verpleegkundigen. Waarvoor of waartegen betogen deze groepen? Natuurlijk, ze vragen om een loonsverhoging, maar de belangrijkste...
Read More265. Tijd voor ambachtelijk werken
Afgelopen weken zijn er meerdere grote protesten geweest tegen het beleid van de regering. Betogers vulden het Malieveld in Den Haag: boeren parkeerden er hun tractors, bouwers hun graafmachines. Ogenschijnlijk ging het bij die protesten om de bestaanszekerheid van de betogers, die hun werkzaamheden bedreigd zien door milieuregels. Ik denk echter dat dat alleen de oppervlakte van het probleem is, en dat onder de stikstofcrisis een dieper probleem schuilt. Dat probleem is de logica van het huidige werk in de (land)bouw. De logica van de boeren en bouwers is, kort gezegd, in de laatste...
Read More264. De held van morgen
In eerdere artikelen over heldenverhalen had ik het over Homeros, Vergilius en Camoens – allemaal dichters die helden uit het verre of recente verleden bezongen. Maar in de tijd van Homeros ontstond er ook een heldenverhaal waarin het over een toekomstige held ging: de messias. Dit heldenverhaal was natuurlijk geen literaire schepping, zoals de Ilias of de Odysseia (maar bedenk ook dat Homeros’ werken samen de ‘heilige boeken’ van het oude Griekenland vormden); en er is ook niet een enkele schepper, zoals de bovenstaande dichters (hoewel er nog steeds mensen zijn die...
Read More263. Een stervende metafoor
De vorige keer heb ik het gehad over metaforen en hoe je deze kunt analyseren en evalueren. In het kort: metaforen hebben een impliciete metafysische structuur, ze zeggen iets over hoe we naar de wereld kijken. Die structuur kan dieper of oppervlakkiger zijn, beter of slechter op de werkelijkheid passen. Deze keer wil ik het hebben over een metafoor die al bijna ‘dood’ is, dat wil zeggen dat we bij zijn gebruik bijna niet meer aan de herkomst van de beeldspraak denken, maar alleen aan de abstracte betekenis (zoals bij cliché-uitdrukkingen als ‘platgetreden paden’...
Read More262. Wees als water
Bij recente betogingen van Catalaanse separatisten in Barcelona volgden de betogers tactieken die ze hadden afgekeken van protesten in Hongkong. Ze doken op waar de politie afwezig was, om meteen te wijken wanneer het gezag zich toonde – om vervolgens ergens anders weer te hergroeperen. De wendbare wijze van protesteren werd mogelijk gemaakt door het gebruik van sociale media, waar je snel kunt doorgeven waar het protest kansrijk is en waar het tegenstand ontmoet. De gebruikte apps hebben speciale toegangscodes, zodat de overheid ze niet kan infiltreren. Zoals gezegd is het gebruik van...
Read More261. Ressentiment wil revolutie
De afgelopen weken heb ik een kleine theorie van emoties en ressentiment gegeven, en geschetst hoe de verschuiving van emoties in ressentiment onze sociale gevoelens kan verstoren. Afgebogen van hun primaire doelen en verwijderd uit hun oorspronkelijke contexten, kunnen die gevoelens (aardig vinden, woede, dankbaarheid, sympathie, schuld, schaamte, vertrouwen en wantrouwen) volledig ontsporen. Wat gebeurt er dan? Wat de impact van ontspoorde emoties op een samenleving kan zijn, is geanalyseerd door Rogerr Scruton in zijn A Political Philosophy. In een hoofdstuk over de verleiding van...
Read MoreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
