314. HARK, the herald angels sing
Vorige week stelde ik de feilbaarheid van wetenschap aan de orde – en als op bestelling kwam er een bericht over grote fouten bij het onderzoek naar een Covid-vaccin. De aanvankelijk zeer bemoedigende resultaten van het ‘Oxford-vaccin’, een product van farmaceut AstraZeneca en de universiteit van Oxford, bleken grotendeels een zaak van opgepoetste gegevens en een meer gelukkige dan wijze samenloop van omstandigheden. Allereerst de gelukkige vergissing. Het Oxford-vaccin schept immuniteit door een dubbele inenting. Waar proefpersonen twee maal de volledige dosis hadden...
Read More313. Hoe moeilijk wetenschap is
Afgelopen zomer schreef ik een paar artikelen over de hausse aan samenzweringstheorieen, en hoe die te verklaren valt. Enerzijds spelen daar moderne sociale fenomenen mee als een toenemend schijnnieuws en een overheersing van de melodramatische vertelvorm. Anderzijds is ons complotdenken niet meer dan de uitvergroting van oude psychologische tendensen als cognitieve gemakzucht, WatJeZietIsAllesWatErIs, intentioneel/causaal interpreteren, sprekende voorbeelden en gevoelsheuristiek. De psychologische neigingen om niet bestaande patronen te zien en deze om emotionele, monetaire en politieke...
Read More312. De wijze als held
Het meest bijzondere (want afwijkende) heldenverhaal uit de wereldliteratuur is denk ik wel De Rerum Natura – Over de Aard van de Dingen. De Rerum Natura is een leerdicht, geschreven door Titus Lucretius Carus rond 50 v. Chr., in de woelige tijden van Caesar en Cicero, bij het einde van de Romeinse republiek. In dit gedicht van zes boeken en ongeveer 7500 regels legt Lucretius uit wat de leer van de Griekse wijsgeer Epicurus behelst. Epicurus zelf leefde ruim tweehonderd jaar eerder, van 341-270, grotendeels in Athene, waar hij een filosofische school opende. Daar leefde hij met wat...
Read More311. Dagverlichting: fatsoen
Ga rustig zitten. Kijk eens om je heen. Hoe is het licht? Vertellen je zintuigen je hoe laat het is, welke tijd van het jaar? Wat hoor je? verkeer of vogels? Is het lekker warm, of zit je een beetje te kleumen? Of is het eigenlijk te warm, of te vochtig? Hoe voel je jezelf? Fit, of een beetje under the weather? Ben je relaxt, of vol je jezelf ene beetje opgejaagd? Hier is een moment voor jezelf. Begin met het lezen van het volgende gedicht, en de bijbehorende bezinning. De wederkomst – William Butler Yeats Draaiend en draaiend in een steeds grotere cirkel Hoort de valk de valkenier...
Read More310. Dagverlichting: verzoening
Ga rustig zitten. Kijk eens om je heen. Hoe is het licht? Vertellen je zintuigen je hoe laat het is, welke tijd van het jaar? Wat hoor je? verkeer of vogels? Is het lekker warm, of zit je een beetje te kleumen? Of is het eigenlijk te warm, of te vochtig? Hoe voel je jezelf? Fit, of een beetje under the weather? Ben je relaxt, of vol je jezelf ene beetje opgejaagd? Hier is een moment voor jezelf. Begin met het lezen van het volgende gedicht, en de bijbehorende bezinning. De ruzie – Conrad Aiken Plotseling, na de ruzie, terwijl we zaten af te wachten, Ontmoedigd, stil, neergeslagen ogen,...
Read More309. Spelen met de dood
Vorige keer schreef ik op deze plek over het begrip sentiment, wat in onze tijd overdreven gevoel is gaan betekenen. Ik memoreerde hoe meegesleept worden door je gevoelens iets van alle tijden is – en hoe in onze cultuur, in elk geval sinds Plato, denkers steeds hebben geprobeerd om die overmacht van de emoties te beteugelen. Filosofen na hem zagen steevast in rationeel denken het middel bij uitstek om je niet door emoties te laten overheersen – een plausibele, maar uiteindelijk incorrecte gedachte. Waarom de ratio de emotie niet kan bedwingen heb ik eerder uitgelegd: 1....
Read MoreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
