367. Kunst als kitsch
Ik heb op deze plek vaker over het fenomeen kitsch geschreven, zowel in verband met moderne kunst als met muziek. Ook analyseerde ik de angst voor kitsch als een overheersende emotie in de puberteit – of in cultuur die deze puberale angst reproduceert. Onlangs ontdekte ik echter een nieuwe locus van kitsch, waar ik nog niet eerder aandacht voor heb gehad. Dat is de kitsch in activistische kunst. Engagement Dat moderne kunst steeds activistischer wordt, lijkt me duidelijk. Een recente bespreking van drie New Yorkse tentoonstellingen begint vanzelfsprekend met de vaststelling dat deze...
Read More366. De spiraal van ressentiment
In de afgelopen weken heb ik uitgebreid stilgestaan bij het samenspel van slechte analogieën, melodrama, bullshit, schijngebeurtenissen en ressentiment in een volmaakte storm van maatschappelijke onrust die allerlei breuklijnen in onze samenleving verdiept. Tot slot van deze overpeinzingen wil ik het hebben over een spiraal van ressentiment die ook zonder corona zou bestaan, maar in deze tijd veel dominanter is geworden. Twee jaar leden heb ik een kleine theorie van emoties en ressentiment gegeven, en geschetst hoe de verschuiving van emoties in ressentiment onze sociale gevoelens kan...
Read More365. Flood the zone
In 1830 schreef Arthur Schopenhauer een retorische handleiding met 38 tips om elke discussie te winnen, De Kunst om Gelijk te Krijgen. Helemaal dekt die vlag overigens de lading niet, omdat een flink aantal adviezen niet zozeer om het ‘gelijk’ draait als wel om de ‘winst tegen elke prijs’. ‘Gelijk krijgen’ betekent dat je in elk geval een argument hebt aangedragen dat door de ander wordt geaccepteerd – al mag het dan misschien op een drogreden berusten of tegen de feiten ingaan. Veel tactieken die Schopenhauer aanprijst trachten de tegenstander te...
Read More364. Een storm van schijngebeurtenissen
De laatste weken analyseerde ik een volmaakte storm van polariserende tendensen, waarbij oppervlakkige metaforen (over oorlog en dictatuur), een melodramatisch wereldbeeld, bullshit, schijngebeurtenissen en ressentiment elkaar wederzijds opzwepen. Deze storm zou, wanneer we niks doen om de golven tot bedaren te brengen, onze democratie grote schade toe kunnen brengen – de beeldspraken van oorlog en dictatuur ‘letterlijk’ maken. De eerste keer besprak ik de misleidende analogieën van oorlog en dictatuur, de tweede keer de invloed van onze melodramatische instelling. Vandaag...
Read More363. Wind uit de melodramatische hoek
Vorige week besprak ik hoe verschillende maatschappelijke tendensen – oppervlakkige analogieën, een melodramatisch wereldbeeld, de verspreiding van bullshit en schijngebeurtenissen, een groei van ressentiment – onder druk van de corona-pandemie zijn versterkt en elkaar wederzijds tot grote hoogte hebben opgezweept. Een volmaakte storm van deze invloeden zou kunnen leiden tot een burgeroorlog en dictatuur – nu nog vormen van beeldspraak, maar straks misschien (zelf) vervulde profetieën. In het laatste artikel behandelde ik de invloed van twee dominerende analogieën: dat we...
Read More362. Een volmaakte storm
In 1991 verging aan de Amerikaanse Oostkust een vissersboot, de Andrea Gail, onder bijzondere en zeer ongunstige omstandigheden: de samenkomst van een cycloon, een lagedrukgebied en een koufront, resulterend in wat door auteur Sebastian Junger een ‘volmaakte storm’ werd gedoopt. In 1997 publiceerde Junger zijn non-fictieboek over de ondergang van de Andrea Gail, The Perfect Storm. Drie jaar later werd het werk verfilmd door Wolfgang Petersen, met een hoofdrol voor George Clooney – en sindsdien wordt de uitdrukking ‘perfect storm’ algemeen gebruikt voor een...
Read MoreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
