202. Hoe zintuigen zingeven
Afgelopen weken heb ik voor de tweede keer de Walk of Wisdom gelopen, een 136 kilometer lange pelgrimstocht rondom Nijmegen. Het is daarbij de bedoeling dat je telefoon en internet uitschakelt en de wandeling gebruikt om over jezelf en je plaats in het grotere geheel na te denken. Op een vertrekceremonie in de Valkhofkapel in april heb ik uitgesproken wat mijn wens voor deze tocht was: me meer bewust zijn van mijn zintuigen, meer stilstaan bij wat er op dat moment te zien, horen, ruiken, voelen, proeven is. Wel, de laatste etappe is gelopen,...
read more201. Het verschil tussen toerisme en reizen
Vorige week besprak al een paar verschillen tussen reizen en toerisme, gebaseerd op de verbeeldingen van die activiteiten in twee klassieke films: King Kong en Jurassic Park. We sloten af met de analyse dat toeristen niet echt willen rondreizen (ondanks dat ze een toer’ maken) – ze willen niet ergens heengaan, ze willen ergens zijn. En als ze niet op hun bestemming aankomen, is de trip verpest. Reizen, daarentegen, hangt niet af van het al dan niet bereiken van een bestemming. Natuurlijk, in King Kong wil...
read more200. Het verschil tussen reizen en toerisme
Onlangs is het vijfde deel van de Jurassic Park-films in premiere gegaan, of misschien moet moet ik zeggen: het tweede deel van de tweede trilogie (Ik geef de schuld aan Star Wars als het gaat om het eindeloos uitmelken van een leuk basisgegeven in opeenvolgende trilogieën). Net als deel 2 tot en met 4 toont de film weer verbluffende actie en verbijsterende nepdino’s, maar missen we een achterliggend idee dat het geheel ruggengraat geeft. Deel 1, uit 1992, had zo’n ruggengraat wel. Gebaseerd op Michael Crichton’s bestseller...
read more199. From Russia with Love
We herinneren ons allemaal de discussie rondom de Sotsji-winterspelen in februari 2014. Al ver voor de openingsceremonie was duidelijk dat er twee belangrijke bezwaren tegen ‘Poetin’s Spelen’ waren: ten eerste was het een project dat miljarden euro’s in de zakken van Poetin en zijn vrienden had doen belanden; ten tweede diende het evenement vooral ter meerdere eer en glorie van Poetin’s afkeurenswaardige bewind. In de maanden voor de Spelen bracht aandacht voor homo-vijandige wetgeving nog meer anti-Sotsji sentiment...
read more198. Een droom is geen grap
Ik heb ooit een column van Paulien Cornelisse gelezen, waarin ze betoogt dat je nooit iemand een droom moet navertellen, omdat niemand in andermans droom geïnteresseerd is. Mensen luisteren wel, maar alleen uit beleefdheid, of om je een plezier te doen. Of omdat ze denken: dan moet jij zo meteen ook luisteren als ik jou míjn droom navertel. (Even een Paulien Cornelisse-achtige overweging: waarom zeggen we eigenlijk dat we dromen navertellen, ook als we dat voor de eerste keer doen? Beschouwen we dromen impliciet als een verhaal, verteld door...
read more197. De incel-revolutie
De afgelopen weken heb ik geschreven over de incel-beweging, een stroming van jonge mannen met seksuele statusangst. De eerste keer analyseerde ik dit verschijnsel als een gevolg van seksuele schaarste, de tweede keer beschreef ik hoe die schaarste via statusangst tot ressentiment leidt: geprojecteerde rancune als reactie op maatschappelijk – in dit geval seksueel – achterblijven. Incels zien hun vrouwenhaat en hun terroristische daden zelf niet als ressentiment – als machteloze uitingen van frustratie. Zij denken dat ze...
read more196. Het ressentiment van incels
Vorige week heb ik het onderwerp van de zogenaamde incels ingeleid – jonge mannen die onvrijwillig celibatair zijn en dat de maatschappij kwalijk nemen. Een belangrijk aspect van het fenomeen is de relatief moderne schaarste aan sex: sinds de seksuele revolutie in de jaren zestig is seks iets dat moet verworven op een ‘seksmarkt’, waar een strijd van allen tegen allen bestaat. En de enige pasmunt is daar aantrekkelijkheid. Je zou kunnen spreken van een tinderficatie van de samenleving. Op een bepaalde – en beperkte...
read more195. Incels: schaarste en overvloed
Een paar weken geleden reed in Toronto een 25-jarige man, Alek Minassian, met een busje in op meer dan twintig voetgangers, van wie er tien overleden. Uit een facebook-post leek naar voren te komen dat hij zijn daad zag als het begin van een revolutie, de zogenaamde ‘incel-revolutie’. Incel staat voor involuntary celibate: onvrijwillig een celibatair bestaan leiden. Incels zijn onaantrekkelijke en/of sociaal onhandige jonge mannen die wel seks willen maar dat niet hebben – en dit de samenleving kwalijk nemen. Of liever: het...
read more194. Denken ist Danken
Martin Heidegger citeerde regelmatig een oude spreuk uit het Duitse piëtisme, ‘Denken ist Danken’. Van deze spreuk wil ik graag uitgaan in mijn bezinning op wat herdenken betekent. Herdenken is namelijk zowel een bepaalde vorm van hernemen als een bepaalde vorm van denken, die allebei met dank zeggen te maken hebben. Piëtisme is een oude term voor vroomheid en stond in de zeventiende eeuw voor een nieuwe stroming in de Lutherse kerk. Die kerk gaf, net als andere protestantse kerken, een religieuze structuur aan lokale...
read more193. De les van Antigone (en Creon)
Twee weken geleden besteedde ik al aandacht aan stam-staat conflicten, geschillen waar de waarden en normen van gedeelde identiteit en autoriteit (de stam) op die van wederkerige verplichtingen en marktwerking (de staat) stuiten. Het voorbeeld wat ik besprak was een kleine oorlog tussen 1981 en 1985, toen de religieuze gemeenschap Rajneeshpuram zich een plaats in de Amerikaanse staat Oregon probeerde te verwerven. Dit conflict eindigde met een duidelijke nederlaag voor de stam, die zijn commune niet kon handhaven en na vier jaar de deuren...
read moreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
