349. Naar minder moraal?
De vorige keren schreef ik over de interpretaties van ziekte, en vooral de morele interpretatie – de toepassing van schema’s als schuldig/onschuldig, zelfzuchtig/onzelfzuchtig, verantwoordelijk/onverantwoordelijk. Mijn punt was dat deze schema’s bij een verschijnsel als de corona-pandemie niet behulpzaam zijn en dat ze categorieën met elkaar verwisselen. Met dat laatste bedoel ik dat ze morele noties uit de omgangsmodellen van Gemeenschap, Rang en Wederkerigheid pakken en die projecteren op de heel anders werkende categorie van Markt. Markt is het domein van grote getallen...
Read More348. Voorbij goed en kwaad
De vorige keer schreef ik op deze plek over de interpretatie van ziekte, en hoe veel van die interpretatie overinterpretatie is. Een verstandige omgang met ziekte – een gezonde omgang – beperkt die interpretatie tot het noodzakelijk, het behulpzame, het doelgerichte. Tot datgene wat de patiënt, of de getroffen samenleving, echt helpt. Inspiratie van die analyse is het werk van Susan Sontag, van Against Interpretation in de jaren zestig via Illness as a Metaphor in de jaren zeventig naar naar AIDS and its Metaphors in de jaren tachtig. Toegepast op Covid is misschien de...
Read More347. Tegen (over)interpretatie
Vorige keer heb ik het gehad over de analyse van Covid-19 als metafoor, in navolging van het werk van Susan Sontag in de jaren zeventig en tachtig. In Ilness as Metaphor en AIDS and its Metaphors bekeek de Amerikaanse schrijfster hoe ziektes overwoekerd kunnen worden door beeldspraak (ziekte als oorlog, als straf van God, als moreel falen) maar ook op hun beurt andere processen (politiek, economie, immigratie) kunnen verhelderen – en verduisteren. Want beeldspraak kan een zegen en een vloek zijn. Het kan ons beter inzicht geven in wat we (nog) niet kennen, maar ook ons verleiden tot...
Read More345. Gastblog: uit de correspondentie van een bederver
Beste Zweerslak, Ik ben blij dat je mijn advies hebt opgevolgd en je energie op de (institutionele) anti-racisten hebt gericht. De rest van de bevolking toonde na de Zwarte Piet-strijd duidelijk een mate van resignatie en vermoeidheid die funest is voor een vruchtbare stammenstrijd. Binnen de revolutionaire voorhoede is het echter altijd mogelijk mensen tegen elkaar op te zetten. Zoals ik al eerder betoogde: om de strijd tussen medestanders zo hoog mogelijk op te laten lopen, kun je het beste te raden gaan bij soortgelijke gevallen van ‘infighting’: in protestantse sekten in de zestiende...
Read More342. Scrooge, enlightened
Een paar weken geleden beschreef ik hoe het boeddhistische of hindoeïstische beeld van verlichting mij niet aantrekt. Bij gebrek aan bepaalde ervaringen of eigenschappen kan ik er weinig mee. Hoewel er dus (voor mij) onoverkomelijke problemen bestaan bij het nastreven van ‘Oosterse’ wijzen van verlichting, bestaat er toch een begerenswaardig beeld dat volgens mij de moeite van het imiteren waard is – en dat je best met het woord ‘verlichting’ zou kunnen kenschetsen. Die, mij begrijpelijke en sympathieke vorm van verlichting, zien we gerealiseerd in het beroemde...
Read More341. Verborgen verleden
In de coronatijd is de al grote populariteit van stamboomonderzoek verder gestegen. Beroofd van uitgaans- en vakantiemogelijkheden stortten velen zich op digitale archieven en handgeschreven documenten, om daarin op zoek te gaan naar hun familiegeschiedenissen. Om hun ‘verborgen verleden’ terug te vinden. Kort opeen verschenen in zowel NRC als Volkskrant artikelen die deze trend beschreven. Verborgen Verleden Al elf seizoenen maakt de NTR een serie over de stambomen van bekende Nederlanders, Verborgen Verleden. Na ruim honderd afleveringen is het een klassieker van de publieke...
Read MoreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
