376. Wees voorspelbaar
De afgelopen weken heb ik op deze plek over het begrip ‘strategie’ geschreven. Afkomstig uit de krijgskunst is het concept overgegaan op politieke campagnes en planning in het bedrijfsleven – waar het gebruik helaas een hoog bullshitgehalte bezit. Wanneer we kijken hoe het begrip in een oorlogssituatie gebruikt wordt, is de toestand echter niet veel beter. Strategische denkers beloven veel, maar weten in de fog of war weinig te verwerkelijken. Cliché nummer 1 in alle strategische aanbevelingen: wees onvoorspelbaar. Laat de tegenspeler gissen naar je volgende actie, naar je...
Read More373. Een letterlijke oorlog
In de afgelopen jaren heb ik op deze plek vaker geschreven over het begrip ‘oorlog’ als metafoor. Daarbij kwam ik steevast tot de conclusie dat er grote nadelen zitten aan de oorlogsmetafoor en dat het niet goed werkt om het oorlogsetiket te gebruiken bij economische zaken, een pandemie of de bestrijding van drugscriminaliteit. Waar we sinds 24 februari mee te maken hebben is geen metaforische oorlog, maar een letterlijke. Toch is oorlog ook in dit geval een bepaalde interpretatie, en dan heb ik het niet over de tegengestelde Oekraïense (‘oorlog’) en Russische...
Read More370. Flitsmarkt
De vorige week ben ik begonnen met een disputatio over de kwestie flitsbezorging, en over de vraag of steden er goed aan doen om de opening van nieuwe distributiecentra of dark stores tijdelijk (dan wel definitief) te verbieden. We waren gebleven bij een eerste reeks van tegenargumenten tegen de redenen om dark stores te verbieden. De anti-flitsbezorgers argumenten waren te verdelen in zes categorieën: – ze verpesten het straatbeeld – ze veroorzaken gevaar in het verkeer – ze verminderen persoonlijk contact – ze buiten personeel uit – ze hanteren een onmogelijk...
Read More369. De kwestie flitsbezorging
Vorige week heb ik, niet voor de eerste keer, een lans gebroken voor de onderzoeksmethode van middeleeuwse universiteiten, de zogenaamde disputatio. Een disputatio bestaat eruit dat je een stelling op alle voors en tegens onderzoekt. Dat betekent echter niet dat je die in twee lijstjes tegenover elkaar zet, maar dat je bij elk voor de mogelijke tegens zoekt – en bij elk tegen de mogelijke voors (oftewel tegen-tegens). Als je een disputatio goed uitvoert krijg je een soort boom van stellingen en tegenstellingen, argumenten en tegenargumenten, die zich in principe kan blijven vertakken....
Read More368. De boom van onwetendheid
De positie van Sint Thomas van Aquino als kerkleraar heeft, geloof ik, de betekenis van zijn filosofie en zijn filosofische methode sterk vertekend. Dat uitspraken van Thomas zijn gebruikt om de katholieke catechismus vorm te geven heeft een beeld geschapen van een theoloog die stelligheden poneerde, in plaats van een filosoof die in argumenten en tegenargumenten dacht. Niets kan verder van de waarheid zijn. Honderd jaar geleden leerden katholieken bepaalde dingen over God die rechtstreeks uit de theologie van Thomas komen. De vorm van die leer, in vragen en stellige antwoorden, doet een...
Read More366. De spiraal van ressentiment
In de afgelopen weken heb ik uitgebreid stilgestaan bij het samenspel van slechte analogieën, melodrama, bullshit, schijngebeurtenissen en ressentiment in een volmaakte storm van maatschappelijke onrust die allerlei breuklijnen in onze samenleving verdiept. Tot slot van deze overpeinzingen wil ik het hebben over een spiraal van ressentiment die ook zonder corona zou bestaan, maar in deze tijd veel dominanter is geworden. Twee jaar leden heb ik een kleine theorie van emoties en ressentiment gegeven, en geschetst hoe de verschuiving van emoties in ressentiment onze sociale gevoelens kan...
Read MoreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
