225. Top schijn en bullshit van 2018
Ik heb in dit blog al vaak over schijngebeurtenissen en bullshit gesproken. Schijngebeurtenissen vervullen onze behoefte aan een wereld die mooier (spannender, smeuïger) en maakbaarder is dan de echte. Bullshit dient om de grens tussen schijn en echt uit te wissen, zodat schijngebeurtenissen kunnen ‘werken’. Ook in 2018 waren er weer veel schijngebeurtenissen en karrenvrachten vol bullshit. Een top tien: 10. Lijstjes. Lijstjes zijn per definitie schijngebeurtenissen. De top veertig. De bestsellerlijst. De zeven gewoonten van succesvolle mensen. De beste films van. Vaak zijn ze...
Read More224. Het is zaliger te ontvangen dan te gebruiken
Vorige week beschreef ik de treurige dominantie van schijnnieuws in onze journalistiek. Dit is een soort van nieuwsgaring die verslag doet van schijngebeurtenissen – voorvallen die niet spontaan zijn, bedoeld voor rapportage, ambigu in betekenis en self-fulfilling prophecies. Deze vorm van journalistiek bevredigt onze zucht naar nieuws zoals fastfood de behoefte aan voedsel bevredigt. Schijnnieuws is geen uitzondering in journalistiek, je kunt zelfs stellen dat het op een bepaalde manier de culminatie is van wat verslaggeving poogt te zijn. Schijnnieuws biedt sensatie, is gemakkelijk...
Read More223. Van gebruiken naar ontvangen
Twee weken geleden had ik het op deze plek over hoe gebeurtenissen (“events, my boy, events”) onze aandacht opslokken, vooral in de vorm van schijngebeurtenissen. Schijngebeurtenissen vinden niet ‘plaats’, ze worden eerder ‘opgevoerd’ om door media te worden gevolgd en gerapporteerd. Dit leert dan schijnnieuws op, wat weer de aanleiding kan zijn voor nieuwe schijngebeurtenissen. Schijngebeurtenissen zijn dus een soort ‘gefabriceerde’ gebeurtenissen die aan moderne economische eisen proberen te voldoen: ze zijn voorspelbaar, dramatisch,...
Read More222. Het Piet-debat is afgelopen
En toen waren we weer aan het einde van het korte Sinterklaas-seizoen. De goedheiligman is het land weer uit, de pieten schminken zich weer af. Demonstranten zetten hun borden in de kast. Ogenschijnlijk werd dit seizoen gekenmerkt door een grotere onenigheid dan ooit tevoren. De beelden waren in elk geval heftiger. Vechtpartijen. Het gooien van eieren en stenen. Blokkades en dreigementen. Massale politie-inzet. Toch denk ik dat het debat voor een groot deel al voorbij is. Sluipenderwijs heeft het conflict zichzelf opgelost – de in het oog springende rellen met voetbalhooligans zijn...
Read More221. Events, my boy, events
Er is een beroemd citaat van de vroegere Britse premier Harold McMillan (waarschijnlijk apocrief, maar dat doet er voor mijn betoog niet toe). Gevraagd door een journalist wat zijn kabinet eventueel in de problemen zou kunnen brengen, antwoordde McMillan: “Events, my boy, events.” Gebeurtenissen. Het reageren op gebeurtenissen wordt wel vaak gezien als de essentie van moderne politiek, en ter verdediging van die gedachte wordt McMillan’s uitspraak vaak aangehaald. De strekking van de bijbehorende analyse is ongeveer de volgende: als politicus heb je misschien een ideaal,...
Read More220. Natuur of park?
Afgelopen maandag keurde de bestuursrechter in Lelystad het goed dat de provincie Flevoland 1830 edelherten in de Oostvaardersplassen afschieten. Het beleid van de provincie om daarmee een hongersnood in de komende winter te voorkomen, is conform de wet, zegt de rechter. Vorige week heb ik al geprobeerd uit te leggen hoe we bij de Oostvaardersplassen een strijd zien tussen enerzijds natuurbeschermers die ‘de hele’ natuur willen beschermen (ook als dat individuele dieren treft) en anderzijds dierenvrienden die individueel dierenleed willen voorkomen (ook als dat een ecosysteem...
Read More