241. Over bereik, autoriteit en authenticiteit
Vorige week schreef ik al over het fenomeen van de influencer, de persoon die op sociale media spullen aanprijst en daarmee zijn of haar geld verdient. En ik beschreef hoe de marketing-formule van influencing, invloed = bereik x autoriteit x authenticiteit, door influencers zelf wordt ondergraven. In het kort: influencers faken bereik door hun volgers-aantallen kunstmatig op te kloppen; ze faken autoriteit door net te doen alsof ze sponsordeals hebben, en alsof hun aanbevelingen op iets (anders dan geld) gebaseerd zijn; ze faken authenticiteit door kwetsbaarheid te suggereren maar niet echt...
Read More240. Under the influence
Tot een paar eeuwen geleden had het begrip ‘invloed’ een heel specifieke betekenis: het sloeg op de effecten van de planeten op ons gedrag – het onderwerp van astrologie. Tot en met de Renaissance accepteerde iedereen, ook grote geleerden, dat planeten misschien niet onze geest, maar in elk geval ons lichaam sturen. De hemellichamen doen dit door op een bepaalde manier op de lucht in te werken. In de woorden van John Donne: “Op de mens werkt de hemel slechts door eerst de lucht te bewerken.” Een oorlog of epidemie werd gezien als een gevolg van ‘slechte...
Read More239. Over medische schaarste
Historicus Michael Nye opent zijn geweldige boek over de geschiedenis van de Noordzee The Edge of the World met een passage over de Britse badplaats Scarborough in de achttiende eeuw. Ontspanning aan zee zoeken is dan net in de mode geraakt. Op het moment dat mensen ontdekken hoe fijn een verblijf aan het strand en een duik in zee is, gaan de dokters van die tijd er zich mee bemoeien. Zeewater werd, schrijft Nye, net als bronwater van de badplaatsen, gezien als geneesmiddel. En dat maakte de medische stand “onmiddellijk en diep bezorgd; water was een concurrent voor de chemische...
Read More237. Begeerte als imitatie
Dat mensen vaak afgunstig zijn op elkaar, is een bekend gegeven. Maar waar komt afgunst eigenlijk vandaan? Het voelt immers niet prettig om afgunstig te zijn. Afgunst is een impliciete erkenning dat een ander superieur is ten opzichte van jou: hij heeft een mooiere auto, een slimmere dochter, een hoger salaris. Jezelf inferieur voelen is onaangenaam, dat tast meteen je ego aan. Afgunst heeft altijd een dubbele boodschap, eentje voor degene die benijd wordt en eentje voor degene die benijdt. Dat blijkt ook uit de complimenten die we mensen geven en waaruit indirect afgunst naar voren komt....
Read More236. Hebben en niet hebben
In zijn artikel The Anatomy of Envy (1972) beschrijft antropoloog George M. Foster hoe er twee soorten van afgunst bestaan: die tussen gelijken en die tussen ongelijken. De eerste vorm bestaat in het kader van een competitie, waarin ruwweg gelijke rivalen binnen bepaalde regels om hetzelfde wedijveren. Een overwinning in een sportwedstrijd; om een baan; om een seksuele partner. Zolang de strijd nog gaande is bestaat er geen afgunst, maar nadat de beslissing gevallen is, zal de verliezer de winnaar om zijn of haar prijs benijden. Er is echter ook afgunst die niet in de context van competitie...
Read More235. Machteloze woede
Vorige keer besteedde ik aandacht aan de zogenaamde gele hesjes, die in Frankrijk nu al drie maanden demonstreren. Demonstreren waartegen? Tegen van alles. Het lijkt erop dat de hesjes niet verenigd worden door een specifieke eis of grief, maar dat ze het enige wat ze verbindt een gevoel van onvrede is. Van miskenning. Van wrok. De ongerichte woede van de gilets jaunes lijkt mij alle trekken te hebben van wat ik eerder als ressentiment, oftewel geprojecteerde rancune, omschreef. Bij normale rancune is er eerst een vijand en een kwetsende daad, die vervolgens rancune oproept. Bij ressentiment...
Read MoreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
