166. We kunnen helen omdat we gebroken zijn
In een nawoord bij zijn prachtige boek Awakenings schrijft Oliver Sacks dat iemands gezondheid alleen in metafysische termen beschreven kan worden. Hoe gaat het? vraagt de dokter en de patiënt zegt: “Goed!” Of: “Gaat wel.” “Slecht.” “Mag niet klagen.” “Niet zo lekker.” “Ben niet helemaal mezelf.” Of het antwoord is een vergelijking, of een gebaar. Sacks heeft het over metafysisch omdat al deze antwoorden over een persoon gaan. En de beschrijvingen van diens toestand kunnen niet worden vervangen door gegevens over...
Read More164. Geen macht aan de verbeelding
L’imagination au pouvoir – de verbeelding aan de macht – was in 1968 het motto van protesterende studenten in Parijs en andere westerse steden. Hun acties waren geïnspireerd door het ludieke optreden van de Provobeweging in Nederland, die autoriteiten deed wankelen door verrassende, creatieve en humoristische acties. Het thema van deze vredesweek is ‘de kracht van verbeelding’. Wat ik in het volgende wil betogen is dit: dat de kracht van verbeelding hem nooit in een verbinding met macht zit. Dat macht en verbeelding niet bij elkaar horen en dat ze, wanneer ze...
Read More156. De tragedie van Srebrenica
Het is een schrijnend moment in de BBC-documentaire The Death of Yugoslavia: beelden van een verwoest Srebrenica, gemaakt in augustus 1995, een maand na de val van de Moslimenclave. Honden lopen door de verlaten straten. De stem van UN-bevelhebber generaal Morillon klinkt: “You are now under the protection of the UN forces.” De generaal deed die belofte in april 1993 bij zijn bezoek aan Srebrenica, dat toen in handen van de Bosnische Serviërs dreigde te vallen. De camera toont louter kapotte gebouwen. Wie een documentaire over Srebrenica bekijkt of er over leest, wordt...
Read More150. Can’t Buy Me Love
Kopen is, in essentie, ruilen. Ik heb iets dat jij wilt en jij hebt iets dat ik wil. Bijvoorbeeld, ik heb twee koeien en jij hebt twee geiten. En allebei zouden we liever een koe en een geit hebben. Ik omdat ik minder aan mijn tweede koe heb dan aan een geit; en jij hebt minder aan je tweede geit dan aan een koe. Dan kunnen we ruilen, zodat we allebei beter af zijn. Kopen hoeft niet met geld gepaard te gaan. Van een vader die zijn dochter ruilt voor tien paarden, zeggen we ook dat hij zijn dochter verkocht heeft. Natuurlijk is geld wel handig. Als ik niet net de beschikking heb over een koe,...
Read More146. De noodzaak van wandelen
Mijn favoriete boek over wandelen is The Songlines uit 1986, van de Engelse schrijver Bruce Chatwin. Het is een fictief verslag van een reis door het binnenland van Australië. Hoofdthema is een onderzoek naar het labyrint van onzichtbare paden die door Australische Aboriginals ‘de voetstappen van de voorvaders’ of ‘de weg van de wet’ worden genoemd, en door Europeanen ‘songlines’ of ‘dreaming tracks’. Aboriginals geloven dat de totem-voorvader van elke soort zichzelf schiep van de modder van zijn oorspronkelijke waterpoel. Hij nam toen een stap...
Read More142. Werken moet 3D zijn
Wij zijn de homo faber, de mens die dingen maakt. Dingen die ook onafhankelijk van ons voortleven. Dingen waarin we onze kracht en creativiteit uitdrukken. Wij maken dingen – en dingen maken ons. Instrumenten geven ons extra kracht, of reikwijdte, of precisie. Door machines worden we, in de woorden van het Olympische motto, citius, altius, fortius – sneller, hoger, sterker. Cultuur geeft ons onze betekenis. Maken is een vorm van menselijke activiteit. Als we het schema van Hannah Arendt’s The Human Condition volgen, is maken één van de drie activiteits-dimensies, die Arendt...
Read MoreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
