236. Hebben en niet hebben
In zijn artikel The Anatomy of Envy (1972) beschrijft antropoloog George M. Foster hoe er twee soorten van afgunst bestaan: die tussen gelijken en die tussen ongelijken. De eerste vorm bestaat in het kader van een competitie, waarin ruwweg gelijke rivalen binnen bepaalde regels om hetzelfde wedijveren. Een overwinning in een sportwedstrijd; om een baan; om een seksuele partner. Zolang de strijd nog gaande is bestaat er geen afgunst, maar nadat de beslissing gevallen is, zal de verliezer de winnaar om zijn of haar prijs benijden. Er is echter ook afgunst die niet in de context van competitie...
Read More235. Machteloze woede
Vorige keer besteedde ik aandacht aan de zogenaamde gele hesjes, die in Frankrijk nu al drie maanden demonstreren. Demonstreren waartegen? Tegen van alles. Het lijkt erop dat de hesjes niet verenigd worden door een specifieke eis of grief, maar dat ze het enige wat ze verbindt een gevoel van onvrede is. Van miskenning. Van wrok. De ongerichte woede van de gilets jaunes lijkt mij alle trekken te hebben van wat ik eerder als ressentiment, oftewel geprojecteerde rancune, omschreef. Bij normale rancune is er eerst een vijand en een kwetsende daad, die vervolgens rancune oproept. Bij ressentiment...
Read More234. Onder het gele hesje
Afgelopen weekend waren er in Frankrijk voor de dertiende opeenvolgende keer demonstraties van de zogenaamde ‘gele hesjes’. Er deden enkele tienduizenden mensen mee. Over het algemeen verliepen de protesten rustig, al waren er her en der kleine botsingen met de politie. In december, op het hoogtepunt, deden er in Parijs en andere steden zeker 250.000 mensen mee aan de demonstraties. In die tijd stond ook een grote meerderheid van de Fransen achter de gilets jaunes. Intussen is die steun flink afgebrokkeld – voornamelijk door grootscheeps geel geweld, anti-semitische...
Read More233. Een gebed dat zichzelf uit
In een tweetal vroege blogposts heb ik het over bidden gehad, en over hoe een gebed misschien uit z’n religieuze setting (z’n verbinding met een bepaald geloof of godsbeeld) gehaald kan worden en dan toch – als ritueel – een gunstig effect kan hebben op ons gemoed. En ik suggereerde dat je daarvoor misschien het beste een gedicht zou kunnen gebruiken. In het tweede artikel reflecteerde ik nog eens op mijn uitgangspunten en constateerde dat ik misschien een essentieel element van bidden over het hoofd had gezien: namelijk dat bidden altijd een vorm van vragen is, een...
Read More232. Geen tijd te verliezen
Het begrip bucket list is algemeen bekend sinds het uitkomen van de gelijknamige Hollywoodfilm in 2007. In die rolprent spelen Jack Nicholson en Morgan Freeman de rollen van een biljonair, Cole, en mecanicien, Carter, die kennis maken terwijl ze allebei met terminale kanker in het ziekenhuis liggen. Carter vertelt Cole van zijn bucket list, de lijst van dingen die hij wilde doen voordat hij dood gaat – in Engels idioom kicks the bucket. Op Carter’s lijst staan dure en voor een arbeider bijna onhaalbare dingen als de Taj Mahal bezoeken, over de Noordpool vliegen en met een motor...
Read More231. Vlucht naar voren
Vorige week besprak ik de overeenkomsten tussen het intussen beruchte Fyre-festival en Donald Trumps jacht op een grensmuur met Mexico. Beide zijn voorbeelden van situaties waar iemand zich met een tegenvallende realiteit geconfronteerd ziet en dan kiest voor de vlucht naar voren – in het onwerkelijke. In beide gevallen begint het met het verkopen – niet van een bestaand product (een festival of een deugdelijk infrastructureel plan), maar van wat mensen graag willen zien en horen. Schone schijn. Illusies. En vervolgens verandert, wat Fyre-organisator Ja Rule heeft omschreven als...
Read MoreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
