350. Over neoviralisme
De afgelopen keren heb ik geschreven over hoe verschillende relatiemodellen – waarin respectievelijk de groep, de heerser, het individu en de markt centraal staan – omgaan met corona (het virus) en Covid (de ziekte). Mijn voorlopige conclusie was dat aan de modellen Gemeenschap, Rang en Wederkerigheid belangrijke nadelen kleven, vooral omdat ze vol zitten van morele ge- en verboden. Van het meer pragmatische Markt-model mogen we misschien meer verwachten. Markt is natuurlijk de wereld van het geld. Van loon, investering en rendement. Het is een wereld van ingewikkelde en...
Read More349. Naar minder moraal?
De vorige keren schreef ik over de interpretaties van ziekte, en vooral de morele interpretatie – de toepassing van schema’s als schuldig/onschuldig, zelfzuchtig/onzelfzuchtig, verantwoordelijk/onverantwoordelijk. Mijn punt was dat deze schema’s bij een verschijnsel als de corona-pandemie niet behulpzaam zijn en dat ze categorieën met elkaar verwisselen. Met dat laatste bedoel ik dat ze morele noties uit de omgangsmodellen van Gemeenschap, Rang en Wederkerigheid pakken en die projecteren op de heel anders werkende categorie van Markt. Markt is het domein van grote getallen...
Read More348. Voorbij goed en kwaad
De vorige keer schreef ik op deze plek over de interpretatie van ziekte, en hoe veel van die interpretatie overinterpretatie is. Een verstandige omgang met ziekte – een gezonde omgang – beperkt die interpretatie tot het noodzakelijk, het behulpzame, het doelgerichte. Tot datgene wat de patiënt, of de getroffen samenleving, echt helpt. Inspiratie van die analyse is het werk van Susan Sontag, van Against Interpretation in de jaren zestig via Illness as a Metaphor in de jaren zeventig naar naar AIDS and its Metaphors in de jaren tachtig. Toegepast op Covid is misschien de...
Read More347. Tegen (over)interpretatie
Vorige keer heb ik het gehad over de analyse van Covid-19 als metafoor, in navolging van het werk van Susan Sontag in de jaren zeventig en tachtig. In Ilness as Metaphor en AIDS and its Metaphors bekeek de Amerikaanse schrijfster hoe ziektes overwoekerd kunnen worden door beeldspraak (ziekte als oorlog, als straf van God, als moreel falen) maar ook op hun beurt andere processen (politiek, economie, immigratie) kunnen verhelderen – en verduisteren. Want beeldspraak kan een zegen en een vloek zijn. Het kan ons beter inzicht geven in wat we (nog) niet kennen, maar ook ons verleiden tot...
Read More346. Over ziekte als metafoor
Een paar weken geleden schreef ik over het gebruik van de oorlogsmetafoor, met name in de strijd tegen drugsverslaving en -criminaliteit, de war on drugs. Wat de metafoor van ‘oorlog’ doet, is er een strijd van ‘wij’ tegen ‘zij’ van maken, van ‘goed’ tegen ‘kwaad’. Het uitroepen van een oorlog verenigt de achterban en mobiliseert alle beschikbare krachten in dienst van een gemeenschappelijk doel – de overwinning. Leiders kunnen hun autoriteit ermee bevestigen en zelfs uitbreiden. Dat zijn de ‘voordelen’. Het gebruik van elke metafoor, echter, heeft ook nadelen, omdat een metafoor allerlei...
Read More345. Gastblog: uit de correspondentie van een bederver
Beste Zweerslak, Ik ben blij dat je mijn advies hebt opgevolgd en je energie op de (institutionele) anti-racisten hebt gericht. De rest van de bevolking toonde na de Zwarte Piet-strijd duidelijk een mate van resignatie en vermoeidheid die funest is voor een vruchtbare stammenstrijd. Binnen de revolutionaire voorhoede is het echter altijd mogelijk mensen tegen elkaar op te zetten. Zoals ik al eerder betoogde: om de strijd tussen medestanders zo hoog mogelijk op te laten lopen, kun je het beste te raden gaan bij soortgelijke gevallen van ‘infighting’: in protestantse sekten in de zestiende...
Read MoreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
