304. Het woordenboek van geaccepteerde bullshit: agency
Het begrip agency is altijd al een voorbeeld van vrij obscuur jargon geweest. In bepaalde filosofische, psychologische, economische en sociologische theorieen wordt het gebruikt om iets te verduidelijken over menselijke actie – met welk woord het de Latijnse herkomst agere, handelen, deelt. De verschillende vakgebieden proberen daarbij de subtiele relaties tussen individuele human agency en algemene (menselijke en niet-menselijke) structuren in kaart te brengen. Geen van die theoretische toepassingen van agency heeft het tot dagelijks taalgebruik geschopt, waarschijnlijk vanwege de...
Read More298. Het woordenboek van geaccepteerde bullshit: white fragility
Een van de bekendste catch phrases in het recente racismedebat is white fragility, oftewel witte kwetsbaarheid. Tenminste, dat is de letterlijke vertaling. Beter is misschien ‘witte gevoeligheid’. In het Engels zit er ook nog iets van misprijzen en neerbuigendheid in de omschrijving, die daarom ook met ‘witte kleinzieligheid’ zou kunnen worden vertaald. Maar omdat de discussie hoe dan ook grotendeels in Engelse termen wordt gevoerd en meestal naar Amerikaansen toestanden verwijst, kunnen we in dit lemma de originele uitdrukking laten staan. White fragility als term is...
Read More295. Hoofdburcht-voorburcht
Moderne bullshit, zoals hier al vaak omschreven, dient ertoe de grens tussen waarheid en leugen uit te wissen zodat de spreker of schrijver ongestraft alles kan zeggen wat in zijn of haar kraam te pas komt. Wat verhuld wordt is hier niet de waarheid – het is het eigenbelang van de bullshitter. De grens tussen waarheid en leugen is echter niet de enige grens die door de bullshitter wordt uitgewist. Onderdeel van moderne bullshit is de tactiek om zich nooit ergens op vast te laten pinnen. Voor een bullshitter draait het nooit om een standpunt, dus bullshit-mening A kan moeiteloos...
Read More254. Het woordenboek van geaccepteerde bullshit: levensloopstress
Onlangs startte een campagne van Zorg van de Zaak, een netwerk van zorgbedrijven, over de zogenaamde levensloopstress. Wat is levensloopstress? We laten het ZvdZ uitleggen: “Werknemers doorlopen verschillende fases in hun leven, zowel in hun werk als privĂ©. Van de eerste baan tot het pensioen: al deze fases brengen verschillende uitdagingen met zich mee. Iedereen krijgt te maken met gebeurtenissen die grote impact hebben, zoals mantelzorg, schulden, een conflict op de werkvloer of echtscheiding. In de dossiers die wij zien, spelen in bijna 50% van het totaal aantal verzuimgevallen...
Read More245. Het woordenboek van geaccepteerde bullshit: loonkloof
De laatste weken en maanden was er veel aandacht voor (vermeende) beloningsverschillen tussen mannen en vrouwen. Pensioenuitvoerder APG besloot de beloning voor mannen en vrouwen in de organisatie gelijk te trekken. De KNVB kondigde aan de beloning voor vrouwelijke internationals stapsgewijs te verhogen naar het mannelijke niveau. En er waren meer acties rondom het vrouwen-WK, dat door het NRC daarom zelfs het ‘WK van de gelijkheid’ werd gedoopt Vaak wordt de discussie over gelijke beloning gekoppeld aan het begrip ‘loonkloof’. Loonkloof is een verwarrend begrip, wat...
Read More229. Het woordenboek van geaccepteerde bullshit: blue monday
Afgelopen maandag was het zogenaamd Blue Monday, de meest deprimerende dag van het jaar. Hoewel het begrip ‘blue monday’ (niet te verwarren met onze ‘blauwe maandag’) tenminste zestig jaar oud is (het gelijknamige nummer van Fats Domino is uit 1959), kennen we pas sinds 2005 de traditie van de derde maandag in januari als de zwartste dag van het jaar. Nu is het begrip wijd verspreid, met jaarlijkse media-aandacht voor de dag, de herkomst – en allerlei dingen die er vaag mee te maken hebben: somberheid, verlangen naar de zomer, een kater na het weekend,...
Read More