492. Slachtoffer van hamartia
Zoals ik eerder meerdere malen heb betoogd, denk ik dat tragedies beginnen doordat mensen zich in een melodramatisch plot vastbijten totdat ze er niet meer uit kunnen komen. Mensen houden hun blik gericht op het doel waarvan ze denken dat het alles overtreft, alles rechtvaardigt – tot ze er achter komen dat ze zich vergist hebben en dat ze zich op een doodlopende weg bevinden. De vijf belangrijkste plots waar mensen zich in kunnen verliezen zijn die van Het Monster Overwinnen, Vodden Tot Vermogen, Queeste, Reis En Terugkeer en...
read more491. Van melodrama tot komedie
Vorige week heb ik op deze plek betoogd dat tragedies ontstaan wanneer de hoofdpersonen zich vastbijten in hun melodramatische vooronderstellingen en plots. Uiteindelijk krijgen we dan een situatie van radicalisatie, een onverzoenlijke strijd en een tragische situatie van lose-lose. In melodrama’s – of beter, melodramatische tragedies – staren mensen zich blind op winnen en verliezen, volhouden en opgeven, begin en eind van een conflict. De vijand is altijd extern, buiten het eigen ik of de eigen groep, en altijd een monster...
read more490. Tragische melodrama’s
Ik heb op deze plek al vaker geschreven over melodrama’s – en over de tragische gevolgen wanneer mensen vastlopen in een specifiek melodramatisch plot. Op een bepaalde manier lijkt mij zelfs elke tragedie een gevolg van het vastzitten in een melodrama. Laat ons nog eens de principes van melodramatisch denken herhalen: De protagonist van het melodrama is louter goed of louter slecht, geen mix van beide. Hij of zij vecht daarom ook nooit tegen zichzelf, maar altijd tegen iets van buiten: een ‘slechterik’, een vijandige groep, een...
read more489. Dagverlichting: belofte
Ga rustig zitten. Kijk eens om je heen. Hoe is het licht? Vertellen je zintuigen je hoe laat het is, welke tijd van het jaar? Wat hoor je? verkeer of vogels? Is het lekker warm, of zit je een beetje te kleumen? Of is het eigenlijk te warm, of te vochtig?Hoe voel je jezelf? Fit, of een beetje under the weather? Ben je relaxt, of voel je jezelf een beetje opgejaagd? Hier is een moment voor jezelf. Lees eerst het volgende verhaal: De dochter van Jefta Jefta was de zoon van een boer in Gilead, de dapperste uit hun volk. Toen de Ammonieten het...
read more488. Life goes on
Waarom is de plot van Komedie de populairste plot uit onze cultuur? Waarom zijn we zo gek op het schema van jongen vindt meisje, jongen raakt meisje kwijt (vanwege ouders, of rivaal, of omstandigheden), jongen vindt meisje terug – en ze leven nog lang en gelukkig? (Of tegenwoordig met de geslachten verwisseld en de vrouw als heldin en hoofdrolspeler.) Ik denk dat ik het weet. Komedie is onze ‘oerplot’ omdat de weg van de komedie op een bepaalde manier die van het leven zelf is. Life is a comedy. Het leven is een komedie...
read more487. Waarom zat ik er zo naast?
Afgelopen maanden analyseerde ik op deze plek enkele malen de Amerikaanse verkiezingsstrijd en mijn insteek was dat het daarbij ging om het vertellen van het meest populaire en steekhoudende verhaal. Ik ging er daarbij van uit dat het populairste plot uit onze cultuur, dat van de komedie, het winnende verhaal zou zijn. En omdat de democratische kandidaten, Kamala Harris en Tim Walz, dat komische plot vertegenwoordigden, dacht ik dat zij zouden winnen. In augustus/september, toen het democratische verhaal dominant was, was ik daar wel iets...
read more486. Het monster overwinnen
In september besteedde ik een paar artikelen aan de kunst om het verhaal te vertellen dat een verkiezing jou kant op doet gaan Op een bepaalde manier is een verkiezing namelijk, zeker de Amerikaanse presidentsverkiezing, een strijd tussen verschillende verhaallijnen. Hoe een campagne beschouwd wordt, hoe hij in een simpel schema en meestal met een enkele slogan wordt samengevat: dat bepaalt de uitslag. Niet verschillende beleidsvoorstellen en hun aantrekkingskracht. In september betoogde ik dat Kamala Harris het winnende verhaal vertelde:...
read more485. Dagverlichting: jouw dood
Ga rustig zitten. Kijk eens om je heen. Hoe is het licht? Vertellen je zintuigen je hoe laat het is, welke tijd van het jaar? Wat hoor je? verkeer of vogels? Is het lekker warm, of zit je een beetje te kleumen? Of is het eigenlijk te warm, of te vochtig?Hoe voel je jezelf? Fit, of een beetje under the weather? Ben je relaxt, of voel je jezelf een beetje opgejaagd? Hier is een moment voor jezelf. Lees eerst het volgende verhaal: De Tuinman en de Dood Er was eens een edelman in Perzië. Op een dag werd hij verrast door zijn tuinman, die, wit van...
read more484. Enkele gedachten over Israel en de Palestijnen
Afgelopen weekend was het precies één jaar geleden dat Hamas-strijders kibboetsen en muziekfestivals in Israel aanvielen en meer dan duizend mensen vermoordden. Overal op de wereld werd dit herdacht, vaak met demonstraties die niet alleen de gebeurtenissen van 7 oktober memoreerden, maar die ook meteen op een partijdige manier interpreteerden. In Amsterdam waren er tegelijkertijd twee betogingen: eentje op de Dam als herdenking voor de Israëlische slachtoffers en als steun voor gegijzelden, nabestaanden en het hele Israëlische volk; de ander,...
read more483. Dagverlichting: mooi en lelijk
Ga rustig zitten. Kijk eens om je heen. Hoe is het licht? Vertellen je zintuigen je hoe laat het is, welke tijd van het jaar? Wat hoor je? verkeer of vogels? Is het lekker warm, of zit je een beetje te kleumen? Of is het eigenlijk te warm, of te vochtig?Hoe voel je jezelf? Fit, of een beetje under the weather? Ben je relaxt, of voel je jezelf een beetje opgejaagd? Hier is een moment voor jezelf. Lees eerst het volgende verhaal: Niall en de heks De Ierse koning Echoaid had vijf zonen: Fergus, Olliol, Brian, Fiachra en Niall. Op een dag gingen...
read moreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
