375. Het woordenboek van geaccepteerde bullshit: strategie (II)
Vorige week beschreef ik op deze plek de wijze waarop adviseurs in het bedrijfsleven het begrip ‘strategie’ gebruiken en hoe groot het bullshit-gehalte daarvan is. Deze week wil ik onderzoeken of het wellicht iets beter is gesteld met strategisch denken in zijn oorspronkelijke omgeving, die van het leger. Eerst wil ik daartoe een paar vooronderstellingen onderzoeken, die in een strategische benadering van oorlog zijn opgesloten. Vervolgens wil ik kijken wat een paar beroemde strategische denkers, Sun Tzu en Machiavelli, ons hebben te melden. En dan wil ik een sprongetje maken naar...
Read More374. Het woordenboek van geaccepteerde bullshit: strategisch (I)
Het is nog maar kort geleden dat de Russische president Vladimir Poetin in binnen- en buitenlandse pers werd omschreven als een geniaal politiek strateeg. Had hij immers niet op een briljante wijze, stap voor stap, de Russische oppositie monddood gemaakt, westerse regeringen tegen elkaar uitgespeeld en via een reeks van kleine oorlogen (pardon, militaire operaties) zijn grondgebied en invloedssfeer uitgebreid? En was het resultaat niet een onaantastbaar autoritair bewind, waardoor Poetin en co. straffeloos hun miljarden bijeen konden harken en geen gevaar liepen hier ooit verantwoording over...
Read More372. Het woordenboek van geaccepteerde bullshit: vooruitgang
In Flauberts ‘Woordenboek van geaccepteerde ideeën’ (uit zijn roman Bouvard et Pécuchet) staan allemaal omschrijvingen van negentiende eeuwse cliché’s – van wijd verbreide overtuigingen en breed gedeelde houdingen. Flaubert stelde dit woordenboek samen om de luie resultaten van de publieke opinie en het burgerlijke denken te bespotten. Soms zijn de lemma’s van de geaccepteerde ideeën eenduidig en voor de hand liggend, zoals die bij ‘communie’: De eerste communie: de mooiste dag van het leven. Soms drukken ze een platitude op een wat verrassende...
Read More364. Een storm van schijngebeurtenissen
De laatste weken analyseerde ik een volmaakte storm van polariserende tendensen, waarbij oppervlakkige metaforen (over oorlog en dictatuur), een melodramatisch wereldbeeld, bullshit, schijngebeurtenissen en ressentiment elkaar wederzijds opzwepen. Deze storm zou, wanneer we niks doen om de golven tot bedaren te brengen, onze democratie grote schade toe kunnen brengen – de beeldspraken van oorlog en dictatuur ‘letterlijk’ maken. De eerste keer besprak ik de misleidende analogieën van oorlog en dictatuur, de tweede keer de invloed van onze melodramatische instelling. Vandaag...
Read More319. Het woordenboek van geaccepteerde bullshit: International Art English
Afgelopen oktober fietste ik met mijn vriendin een route langs de Nederlands-Duitse grens, waarbij we een tussenstop maakten in het stadje Kranenburg. Met zijn grotendeels bewaarde stadswallen is Kranenburg een favoriete pleisterplaats op onze tochten. Bij deze gelegenheid ontdekten we dat er een tijdelijke kunsttentoonstelling langs de muren was, met om de vijftig meter of zo een modern kunstwerk. In het algemeen voegde de tentoonstelling zeker iets toe aan de omgeving, we begrepen waarom de organisatoren deze kunstroute hadden geschapen. Sommige van de werken spraken ons meteen aan, andere...
Read More304. Het woordenboek van geaccepteerde bullshit: agency
Het begrip agency is altijd al een voorbeeld van vrij obscuur jargon geweest. In bepaalde filosofische, psychologische, economische en sociologische theorieen wordt het gebruikt om iets te verduidelijken over menselijke actie – met welk woord het de Latijnse herkomst agere, handelen, deelt. De verschillende vakgebieden proberen daarbij de subtiele relaties tussen individuele human agency en algemene (menselijke en niet-menselijke) structuren in kaart te brengen. Geen van die theoretische toepassingen van agency heeft het tot dagelijks taalgebruik geschopt, waarschijnlijk vanwege de...
Read MoreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
