492. Slachtoffer van hamartia
Zoals ik eerder meerdere malen heb betoogd, denk ik dat tragedies beginnen doordat mensen zich in een melodramatisch plot vastbijten totdat ze er niet meer uit kunnen komen. Mensen houden hun blik gericht op het doel waarvan ze denken dat het alles overtreft, alles rechtvaardigt – tot ze er achter komen dat ze zich vergist hebben en dat ze zich op een doodlopende weg bevinden. De vijf belangrijkste plots waar mensen zich in kunnen verliezen zijn die van Het Monster Overwinnen, Vodden Tot Vermogen, Queeste, Reis En Terugkeer en Wedergeboorte. De doelen waarin ze zich vastbijten zijn de...
Read More491. Van melodrama tot komedie
Vorige week heb ik op deze plek betoogd dat tragedies ontstaan wanneer de hoofdpersonen zich vastbijten in hun melodramatische vooronderstellingen en plots. Uiteindelijk krijgen we dan een situatie van radicalisatie, een onverzoenlijke strijd en een tragische situatie van lose-lose. In melodrama’s – of beter, melodramatische tragedies – staren mensen zich blind op winnen en verliezen, volhouden en opgeven, begin en eind van een conflict. De vijand is altijd extern, buiten het eigen ik of de eigen groep, en altijd een monster waarmee geen compromis gesloten kan worden. Een...
Read More490. Tragische melodrama’s
Ik heb op deze plek al vaker geschreven over melodrama’s – en over de tragische gevolgen wanneer mensen vastlopen in een specifiek melodramatisch plot. Op een bepaalde manier lijkt mij zelfs elke tragedie een gevolg van het vastzitten in een melodrama. Laat ons nog eens de principes van melodramatisch denken herhalen: De protagonist van het melodrama is louter goed of louter slecht, geen mix van beide. Hij of zij vecht daarom ook nooit tegen zichzelf, maar altijd tegen iets van buiten: een ‘slechterik’, een vijandige groep, een ideologie, een ongeluk of een natuurramp. Deze...
Read More489. Dagverlichting: belofte
Ga rustig zitten. Kijk eens om je heen. Hoe is het licht? Vertellen je zintuigen je hoe laat het is, welke tijd van het jaar? Wat hoor je? verkeer of vogels? Is het lekker warm, of zit je een beetje te kleumen? Of is het eigenlijk te warm, of te vochtig?Hoe voel je jezelf? Fit, of een beetje under the weather? Ben je relaxt, of voel je jezelf een beetje opgejaagd? Hier is een moment voor jezelf. Lees eerst het volgende verhaal: De dochter van Jefta Jefta was de zoon van een boer in Gilead, de dapperste uit hun volk. Toen de Ammonieten het volk van Israël aanvielen, wezen de vorsten van...
Read More488. Life goes on
Waarom is de plot van Komedie de populairste plot uit onze cultuur? Waarom zijn we zo gek op het schema van jongen vindt meisje, jongen raakt meisje kwijt (vanwege ouders, of rivaal, of omstandigheden), jongen vindt meisje terug – en ze leven nog lang en gelukkig? (Of tegenwoordig met de geslachten verwisseld en de vrouw als heldin en hoofdrolspeler.) Ik denk dat ik het weet. Komedie is onze ‘oerplot’ omdat de weg van de komedie op een bepaalde manier die van het leven zelf is. Life is a comedy. Het leven is een komedie (hoewel niet altijd grappig). Back to normal Wat is...
Read MoreGeef een filosofisch gesprek cadeau!
