476. Dagverlichting: bedoeling

Posted on 6 aug 2024 in Blog, Dagverlichting, Featured

476. Dagverlichting: bedoeling

Ga rustig zitten. Kijk eens om je heen. Hoe is het licht? Vertellen je zintuigen je hoe laat het is, welke tijd van het jaar? Wat hoor je? verkeer of vogels? Is het lekker warm, of zit je een beetje te kleumen? Of is het eigenlijk te warm, of te vochtig?
Hoe voel je jezelf? Fit, of een beetje under the weather? Ben je relaxt, of voel je jezelf een beetje opgejaagd?

Hier is een moment voor jezelf.

Lees eerst het volgende verhaal:

Het lijden van de vrome koning

Koning Tabi-utul-Enlil was een uiterst deugdzame en vrome koning. Elke dag was zijn eerste gedachte aan gebed en onderwerping. Hij eerde de dag van de god, hij vierde het feest van de nieuwe maan, hij plengde wijn voor de godin. Hij leerde zijn volk eerbied en vrees voor de goden, uit eerbied en vrees voor het paleis en de troon.

Zo bereikte hij de levensspanne van een mens en ging daar ver overheen. Toen werd hij plotseling getroffen door een ziekte die hem volledig lamsloeg. Hij verloor het zicht, alsof zijn ogen met een slot waren gesloten. Hij werd doof. Zijn ruggengraat trok krom, zodat zijn gestalte zich boog als een populier. Voedsel smaakte eerst bitter, toen bedorven. Zijn handen werden nutteloos, zijn voeten zonder gevoel. Pijnen doorsneden zijn lijf, alsof hij door lansen getroffen werd. Zo lag hij dag en nacht in bed, zich wentelend in zijn eigen uitwerpselen, als een os.

Liggend in bed ontving hij boodschappen uit zijn koninkrijk, waar kwaad met kwaad werd vergolden, honger en ellende toenamen, rechtvaardigheid was verdwenen.

Tabi-utul-Enlil riep de goden aan en smeekte om hulp. Maar de god antwoordde niet en de godin hief haar hoofd niet op. Geen god kwam om hem bij de hand te nemen.

Het volk begon om hem te rouwen, alsof hij al dood was. En zijn vijanden voelden vreugde in hun lever en maakten plannen om zijn rijk over te nemen en zijn familie weg te voeren.

Tabi-utul-Enlil lag in bed en overdacht zijn lot. Hoe was het mogelijk dat hij, die zijn dagen vulde met gebeden en offers, getroffen werd als een goddeloze? Dat iemand die zijn volk opvoedde tot deugdzaamheid werd geslagen als een booswicht?

Kennelijk kan datgene was een mens als goed acht een god mishagen, dacht de koning. En wat je zelf afwijst geniet zijn voorkeur. Wie kan de wil van de goden in de hemel vatten? De bedoeling van een god is vol mysterie, wie kan het begrijpen? Hoe kunnen stervelingen de wil van de god kennen?

Goden en mensen hebben niets gemeenschappelijk. De mens die gisteren leefde is vandaag dood. In een oogwenk is hij met rouw geslagen, plotseling is hij vermorzeld. de ene dag zingt hij en speelt hij; de andere jammert hij als een rouwende.

De mens verandert van dag in nacht; als hij honger heeft, is hij als een lijk, als hij gegeten heeft acht hij zich gelijk aan een god.

Die nacht kreeg de koning echter een droom, en in de droom verscheen een boodschapper, een gorte held die een kroon droeg. En met een storm joeg hij de demon die Tabi-utul-Enlil had aangevallen naar de diepste kloof; met een vloedgolf drong hij de pijn terug en trok de wortel van de ziekte uit als een plant. De zware slaap vervloog als rook, de ogen van de koning werden weer helder, zijn oren weer geopend. Zijn mond werd gezuiverd, zodat hij scheen als koper, de tanden werden weer sterk, de tong verloor zijn zwelling. Zijn mond werd geopend zodat zijn borst klonk als een fluit. Zijn nek werd hersteld zodat hij recht werd als een ceder, zijn zweren geheeld, zijn jeuk verwijderd.

En de koning verkondigde:

Laat degene die zondigt jegens de tempel van mij leren: Enlil plaatste een bit in de muil van de leeuw die mij dreigde te verscheuren; hij greep de halsband van mijn vervolger, hij greep de schuilplaats van de demon.

Lees daarna dit gedicht:

Uit: Het Masker van de Rede - Robert Frost

(God sprekend tot Job:)
Ik heb duizend jaar aan je gedacht
om je een keer te bedanken omdat je me geholpen hebt
voor eens en voor altijd het principe vast te stellen
dat er geen verband is dat een mens kan beredeneren
tussen wat hij verdient en wat hij krijgt.
Deugd kan falen en ondeugd slagen.
Een mooie demonstratie die we lieten zien.
Ik zou eerder iets gezegd hebben als ik
de juiste woorden had gevonden. Je zou denken
dat iemand die in den beginne het Woord was
er de baas over zou zijn.
Ik moet wachten op woorden zoals iedereen.
Te lang ben ik je een excuus schuldig geweest
voor het ogenschijnlijk zinloze lijden
waarmee je in die dagen was geslagen.
Maar het was essentieel voor de test
dat je hem in die tijd niet zou begrijpen.
Het moest zinloos lijken om zinvol te zijn.
En het is goed afgelopen. Ik twijfel er niet aan
dat je nu beseft welke rol je gespeeld hebt
om de Deuteronomist te fnuiken
en de teneur van het religieuze gedachtengoed te veranderen.
Bedankt dat je mij hebt ontslagen
uit de morele dienst aan het menselijke ras.
De enige vrije wil was eerst die van de mens
die goed of slecht kon kiezen naar gelang.
Ik had geen keus maar moest hem volgen
met verliezen en beloningen die hij begreep -
tenzij ik een teruggang aan verering zou accepteren
moest het goede floreren en het slechte bestraft worden.
Jij hebt dat alles veranderd. Jij hebt me bevrijd om te heersen.
Je bent de Bevrijder van je God,
en als zodanig promoveer ik je tot heilige.



Luister tenslotte naar de volgende muziek: