De Wijsmakerij is een plaats waar wordt gewerkt aan wijsheid. Wat is wijsheid? Wijsheid is het juiste doen, voor de juiste redenen en op de juiste manier.
Wijsheid is meer dan het analyseren van logische argumenten en het wegen van voor en tegen. Het is zaken op een bepaalde manier bekijken, ze in een kader plaatsen, er een verhaal bij vertellen. Wijsheid verbreedt ons perspectief door verbeelding te gebruiken.
Een wijs mens weet wat het juiste doel van een activiteit is en kan conflicterende doelen en middelen tegen elkaar afwegen. Een wijs mens kan regels interpreteren, zodat ze passen op een bepaald geval. Een wijs mens ziet de wereld niet in zwart-wit, maar in tinten grijs.
Een wijs mens houdt rekening met gevoelens – met de eigen emoties en met die van anderen. Gevoelens en logische argumenten werken samen in wijsheid. Wijsheid is de wagenmenner die het tweegespan, emotie en ratio, de goede kant op stuurt.
Wijsheid draait om karakter: moed, geduld, doorzettingsvermogen, beheersing, empathie.
Iedereen wijs!
Iedereen kan wijs zijn. We zijn “born to be wise”.
Niet dat het vanzelf gaat. Hoewel wijsheid met de jaren komt, komen de jaren niet automatisch met wijsheid. Wijsheid moet je oefenen.
Wijsheid is wat anders dan ervaring. Alleen ervaring is nog niets. Soms is tien jaar ervaring niet meer dan tien keer één jaar ervaring.
Wijsheid is ook niet hetzelfde als de waarheid in pacht hebben. Wijsheid wijst naar waarheid zoals een kompasnaald naar het noorden wijst. Maar wijsheid beseft dat waarheid eerder een richting is dan een bestemming.
Er bestaat ook zoiets als collectieve wijsheid. Niet de bekende ‘wisdom of crowds’ – dat is meer collectieve kennis. Maar er schuilt veel wijsheid in organisaties en instituties, in de neerslag van jarenlange ervaringen van mensen.
Wijsheid is altijd praktisch. Het is principes toepassen op een werkelijke situatie. Het is de wereld zo vormen, dat onze waarden erin tot hun recht komen.
Het nut van wijsheid
Wat heb ik aan wijsheid? Met andere woorden: wat word ik daar ‘wijzer’ van?
Wijsheid is geen garantie op succes, of geluk. Het vergroot de kans daarop wel. Het bewaart ons voor de gevaren van opportunisme, arrogantie en onredelijkheid. Het geeft ons meer mogelijkheden. Het vergroot ons repertoire.
Zonder wijsheid handelen we louter instinctief, volgens gewoontes, op aanwijzingen van een ander of onder impuls van een emotie. Vaak gaat dat goed, maar even zo vaak is het een recept voor mislukking. Wijsheid stelt ons in staat om meer keuzes te maken – en betere.
Wijsheid: daar word je wijzer van!
Geef een filosofisch gesprek cadeau!
